Horridus observo: nescis, temeraria, nescis 514 Quem fugias; ideoque fugis: mihi Delphica tellus, Et Claros, et Tenedos, Pataræaque regia servit. Jupiter est genitor: per me, quod eritque fuitque, Estque, patet: per me concordant carmina nervis. Certa quidem nostra est: nostra tamen una sagitta Certior, in vacuo quæ vulnera pectore fecit. 520 Inventum medicina meum est; Opiferque per or bem 514. Horridus.] Pastores introducuntur horridi et squalidi, aixμnpoï, auxμηevres, ut Pan ap. Hom. h. Pan. 6; neque id alias in vitium vertitur, sed opp. unguento nitidis. Sordida rura dixit Virg. Ecl. ii. 28. Observo, custodio. 515. Delphica tellus.] Unde Oracula Delphica dicta sunt. Delphi urbs Phocidis in Achaia ad Parnassum, oraculo Apollinis clara. 516. Claros, etc.] Oppidum Ioniæ, juxta Colophonem, Apollinis templo et oraculo nobilissimum : vid. Strabo, xiv. p. 442; Pausan. vii. p. 405. Inde Apollo Clarius, cujus effigies in nummis conspicitur apud Patinum nummism. Imp. p. 400. Tenedos, insula maris Ægæi, agro Trojano vicina, ubi templum Apollinis Sminthei ditissimum: Strabo, vii. Cf. Virg. Æn. ii. 21. Patara, urbs Lycia, in qua Apollo hiemem transigebat, et per sex menses hibernos responsa dabat: Herodot. i. 182; Serv. ad Virg. Æn. iv. 143. Hinc Apollo Patareus, Horat. III. Od. iv. 64. Servit, colit sacris faciendis et oraculis consulendis. 517. Per me quod eritque.] Artes, quarum popos erat, ut loquitur Schol. ined. Homer. apud Valken. de Cod. Hom. p. 94. τοξικὴ, ἰατρικὴ, μουσική, μαντική : vide Callim. h. Apol. 42 sqq. Virg. Æn. xii. 393. Et apud Lucian. in nooμ. p. 716. indignantur Dii, quod hic unus tot artes exer ceat. Per me, quod eritque, etc. Vates sum longe certissimus. Expressit autem Homer. Il. A. 70. ubi Calchas scire dicitur: τά τ' ἐόντα, τά τ' ἐσσόμενα, πρό τ ̓ ἐόντα, quem locum etiam transtulit Virg. Georg. iv. 392. Vaticinandi artem edoctus erat Apollo a Jove, cujus vates etiam dicebatur, præeratque oraculis. : 518. Per me concordant.] Musica excello et instrumentali, et vocali. Musica ars apud Veteres in summo honore erat, ita ut inventio præstantissimorum instrumentorum ad Deos referretur Plutarch. de Musica, p. 1136. Apollinis instrumenta erant cithara, quam ipse invenit (Bion. Id. iii. 7.) et quam cum cantu pulsat, et lyra, quam accepit a Mercurio : Hom. h. in Merc. Nervi, vevpai, fides. Concentum vocis et fidium varie expressit. Cf. v. 340; xi. 5. 519. Certa-sagitta.] Inevitabilis: unde metuendus certa Phœbus sagitta, Horat. I. Od. xii. 22. Sic et certus arcus, certa manus tribuitur peritis jaculatoribus. Contra incerta securis, Virg. Æn. ii. 224. Tamen una, etc. Vide ad vers. 456 et 458. Cf. Anacr. Od. xlv. ubi Mars sentit vim horum telorum. 520. Vacuo, sc. ab amore; Daphné enim primus ejus amor, ver. 452. 521. Inventum, etc.] Cf. Callim. d. l. Opifer, σωτὴρ, ἰατρὸς, παίων : vide Valken. ad Eurip. Hipp. ver. Dicor; et herbarum subjecta potentia nobis. 525 Fugit; cumque ipso verba imperfecta reliquit. ultra 530 Perdere blanditias juvenis Deus: utque movebat 1372. Primi autem medici erant chirurgi, omnisque eorum scientia erat, nosse vim herbarum. Celsus præf. Itaque addit, et herbarum, etc. Opifer. Hinc Apollo βοηδρόμεος et αοσσητηρ apud Græcos. 522. Herbarum.] Quas in medicina potentes sol e terra elicit. Potentia, vis, efficacia. Virg. Æn. xii. 396. scire potestates herbarum, et vii. 19. potentes herbæ. Fortes herbæ, infra xv. 534. 523. Quod nullis, etc.] Eadem sententia Heroidd. v. 149: Me miseram, quod amor non est medicabilis herbis. Effinxit autem Tibul. II. iii. 12. de Apolline amante: Nec potuit curas sanare salubribus herbis, Quidquid erat medica, vicerat, artis, amor. Propert. II. i. 59: Omnes humanos sanat medicina dolores: Solus amor morbi non amat artificem. 524. Dominus artis, qui eam exercet, xiii. 138. Similiter fere koipavos Texvns, Anacr. Od. xxviii. 3. 525. Timido cursu aut pede fugit, qui præ metu celeriter currit; metus enim dat celeritatem. Sic et ipsum post se relinquit, et verba imperfecta, orationem ejus nondum absolutam. 527. Nudabant corpora, etc.] Magna laus, si quem omnia decent : viii. 25; x. 590. Sequitur aliud exemplum phantasia Ovidianæ. Venantes veste brevi supra genu succinctæ erant : Virg. Æn. i. 320. Vid. Spanhem. ad Callim. h. Dian. ii. 212. 528. Adversas vestes.] Has venti vibrabant; quo verbo exquisito pinguntur varii motus vestis, quum nunc sursum agitaretur, nunc expanderetur, nunc retro flueret. Pari venustate, ii. 875: tremula sinuantur flamine vestes. Cf. et xi. 470; Fast. iii. 585. Verba obvia et adversas, plenitudinis causa, non male addita; sed minus probanda cumulatio verborum venti, flamina, aura. 530. Sed enim, at vero. Non sustinere eleganter dicimur, ad quæ perficienda non satis vel animi vel voluntatis habemus. 531. Juvenis.] Apollo enim dɛì véos, et sic etiam in monumentis antiquis repræsentatur. Schol. Stat. i. Theb. 694. causam reddit hanc, quod ipse sit sol. Sol autem ignis est, qui nunquam senescit. Cæterum in hoc nomine inest h. 1. causa furoris, quo insequitur nympham. Movebat, incita bat. 535 Ipse Amor, admisso sequitur vestigia passu. Victa labore fugæ, spectans Peneidas undas, 66 Fer, pater, inquit, opem; si flumina numen ha betis. 545 Qua nimium placui, Tellus, aut hisce, vel istam, Quæ facit, ut lædar, mutando perde figuram." 532. Admisso, celeri. Proprie equus dicitur admitti, quum frenis laxatis incitatur ad cursum. 533. Ut canis, etc.] Sequitur locus a phantasia singularis, et longe præstantissimus, cujus tamen laus non debetur ingenio Ovidiano, nam totus expressus est e Virgil. Æn. xii. 749 sqq. quemadmodum Virgil. sua ex Apollon. Rh. ii. 278. petiit: cf. Statius Thebaid. v. 165 sqq.; et Noster infra, vii.781-86. qui loc. utique cum hoc conferendus. Gallici canes, vertagi dicti, a celeritate in primis laudabantur, et leporibus potissimum persequendis adhibebantur : Gratian. Cyneg. ver. 203. In vacuo, ubi nil moratur ejus celeritatem. Vacua loca, non consita arbustis, iv. 713. Supra 285. aperti campi. Virgil. Æneid. xii. 771. purus campus, καθαρὸς χῶρος. 535. Inhasuro, scilicet dentibus, de mordente. VOL. III. Vix prece finita, torpor gravis alligat artus: In frondem crines, in ramos brachia crescunt: 550 Sentit adhuc trepidare novo sub cortice pectus. esse, At conjux quoniam mea non potes quia et alibi laudata forma: et in quatuor MSS. e glossa esse ut placeam. Sed ita bis idem dixisset, nec exhausisset vim calamitatis suæ. Seidenstuecker Qua explicat in qua, super qua, atque hæc qua nimium placui addita putat, quia Peneia jam devorari a terra cupit. Melius tamen, si fieri commode posset, qua referretur ad figuram, ut ii. 474: Adimam tibi nempe figuram, Qua tibi, quaque places nostro, importuna, marito. Et Perizon. ad Sanct. Min. p. 543 sqq. exemplis idoneis docuit, ita interdum abrumpi constructionem, ut divellantur, pluribus verbis interpositis, quæ cohæreant. Id quod in iis maxime vocibus locum habet, virtus adeo videri possit, quæ, ut hæc in summa mentis perturbatione proferuntur. Sed quoniam plures MSS. hic plura omittunt, quoniam mirum est, nympham post patrem illico et Tellurem invocare, neque adeo apparet, uter eam mutaverit, quoniam denique in Argum. Lactantii unus pater invocatur, propterea malim hos duos versus ita contrahere: Qua nimium placui, mutando perde figuram, reliquis deletis. Quoniam miseri sæpe optant, ut terra hiscat, (Heroidd. vi. 144; Fast. iii. 609; Silius, iv. 332. fugere infixum est, terræque optantur hiatus,) etiam hic hoc votum infarcire aliquis potuit. Similiter 700 sqq. verbis quibusdam deletis, interpretes merito duos versus in unum conflârunt. Alias emendd. vide in Variet. lect. De verbo lædere, vid. ad 608. 548. Gravis ab effectu, qui alligat, rigidos et immobiles reddit artus. Gravitas eo sensu de arbore, xi. 244. Alligare artus de torpore, tremore, pavore passim: vide Heins. 549. Librum.] Hic melius posuit, quam duriorem corticem. 550. Crescunt.] Mutationis notio variata verbis crescere, hærere, obire. Postremum sic et vii. 775; ix. 290. 551. Pigris, immobilibus, ab homine sumptum. 552. Remanet nitor.] Nitida laurus etiam xiv. 720; Plin. V. Ep. vi. 4. Atque etiam puellis nitor tribuitur, i. e. pulchritudo, xi. 272. Hoc suum decus Daphne servat mutata, ut ad 237 admonitum. 554. Trepidare.] Palpare, micare, de motu cordis. Cf. viii. 606. 557. Conjux.] Vide ad 490. Arbor eris certe, dixit, mea. Semper habebunt 558. Arbor mea ex more, quo Dii arbores quasdam in tutela sua habebant. Cf. 710. Habebunt. Laurum habebant, lauro ornata erant, omnia, quæ Apoll. essent, tripus, templum, vates, victores Pythici. Ipse in monumentis cernitur vel redimitus corona laurea, vel gestans dextra ramum laureum. Unde Apollo dapvnoópos : vide Spanhem. ad Callim. h. Del. 91. Te citharæ. Hinc laureati in scena citharœedi. 560. Tu ducibus, etc.] Vaticinatur Apollo in honorem Romanorum atque Augusti: h. e. poeta adulatur civibus suis atque Augusto. Laurus apud Romanos insigne erat et victoriæ (unde laurus pro ipsa victoria ponitur,) et triumphi; namque post impetratam victoriam imperatorum literæ et fasces, militumque lanceæ et pila lauro ornabantur. Inde porro a tempore Cæsaris imperatores triumphantes coronam lauream capite gerebant, ramumque laureum manu tenebant : vide Plin. H. N. xv. 30; ubi etiam causæ commemorantur hujus tanti honoris lauro habiti. Latiis, Latinis: vide Heins. Aderis, eorum capita et manus ornabis. Ita adesse, x. 142. de cupressu: aderis lugentibus. 561. Currum triumphantis anteibant captivi et res bello captæ; sequebantur milites, hinc longa pompæ. Milites magna et læta voce canebant, Io triumphe! Urbem ingressi, petebant per viam sacram Capitolium, ut ibi hostias mactarent, Jovique Capitolino vota persolverent: vide IV. Trist. ii. 51 sqq. 562. Postibus Augustis, etc.] Supra fores Palatii civica e quercu corona suspensa erat, et ad utrumque latus laurus stabat, triumphalis arbor: Fast. iv. 593; III. Trist. i. 35-48. ubi plures ejus honoris causæ. Eandem arborem et Græci ante fores colloca-. bant: Hesych. in Kóμvea. Plin. H. N. 15. 30 sqq. 39. 563.Tueri exquisitius quam, habere. 565. Frondis honores.] Jam arboris naturam ex mytho ingeniose repetit. Folia dici solent comæ arborum; sed nunc illa exquisitius poeta circumlocutus est, frondis honores. Præiverat Virg. Georg. ii. 405: Frigidus et silvis aquilo decussit honorem. 566. Paan, Apollo a Græco Taiw, i. e. Oɛрanεúw, sano. Schol. Aristoph. ad Plut. 636. Scal. Poet. lib. i. cap. xxiii." Acclamatio fuit, ie πaî, ε Tai, unde nomen Apollini factum aiunt certis syllabis additis, raiàv, παιὼν, παιήων.” Alii etiam nomen ei inducunt a avшv, morbos sanans. Factis ramis, vide ad Met. ii. 487. 567. Adnuere, kaтavɛúɛiv, signum assensus. |