Ponere duritiem cæpere suumque rigorem, 401 VI. Cetera diversis tellus animalia formis 406. Non exacta satis.] Exculta, perfecta. Rudia signa possunt esse nondum elaborata satis. Sed, ne idem ter dicat, non male rudis antiquitatis signa intelliges. 408. Corporis.] Corpus nunc caro, ut iv. 443. et in corporis usum, in 'corpus. 411. Numine, vi et potentia. 412. Faciem trahere.] Paulo ante formam ducere, et 421. faciem capere. 414. Inde genus durum, habet a Virgil. Georg. i. 63. Si Græcos audimus, ipsum vocab. daòs a nomine láas, lapis, fluxit: vide Munker. ad Hygin. fab. 153. Hic lusus etymologicus originem huic fab. dedisse videtur, quam alii ex opinione illa ortam putant, priscos homines e saxis et arboribus natos. Homer. Od. T. 163. ubi vide Clark. Virg. Æn. viii. 315. Experiens laborum, tolurlňuwv, qui multos labores suscipere et tolerare potest. Et profecto tale animal homo est. 416–451. Cetera diversis, etc.] Humanum igitur genus e lapidibus restitutum erat; cetera animantia e limo, solis æstu calefacto, paulatim procreabantur, in quibus Python, serpens magna et terribilis, quam Apollo sagittis confecit, in ejusque rei memoriam ludos Pythios instituit. Cf. Homer. h. Apoll. ver. 300; Callimach. h. Apoll. 100. in Del. 91 ; Apollod. Biblioth. lib. I. iv. l; Hygin. fab. 140. Fabulam jam Veteres varie interpretati sunt. Macr. Saturn. i. 17. censet Apollinem in prima infantia belluam confecisse. Alii, ut Ephorus apud Strab. lib. ix. putant Pythonem fuisse tyrannum, χαλεπόν άνδρα, επικληθέντα δε Δράκοντα, Ceterum cum hoc Pythone Rufinum comparat Claudian. Præf. in Rufin. De origine animalium e limo, in quo rursus sequitur sententiam eam, quæ ab Ægyptiis ad Græcos pervenerat, vide Diod. Sić. t.i. p. 11. His enim persuasum erat, in principio rerum omnia animantium Sponte sua peperit; postquam vetus humor ab 420 genera sic, ut hic describitur, e limo prorepsisse ; postea vero terram, quum induruisset, non amplius suffecisse gignendis majoribus animalibus. Habuisse autem eam olim hanc vim probabant inde, quod post inundationem Nili, ex limo calefacto gignatur incredibilis murium multitudo, de quibus cf. Macrob. Saturn vii. 16. et Pomp. Mel. I. ix. 25. Etiam Aristot, H. A. V. 19. placet, nasci animalia ex aqua et solis calore, vento adjuvante. Talem procreationem describit Lucret. v. 793 -815; quem loc, cum hoc nostro conferas. Neque mirum est, cupide Nostrum hæc arripuisse, iisque immoratum esse, ad Pythonis originem expediendam, quem alii tantum terrigenam vocant. Diversis animalia formis, diversa animalium genera, quorum discrimen forma maxime fit conspi na rerum, prima animalium stamina. 420. Vivar, h. l. quod vitam dat. Raro ita occurrit. Terra autem humore quodam lacti simili foetus illos alebat ex mente Lucret. d. 1. Cf. Lactant. Instit. ï. 11. 421. Faciem aliquam, formam expressam animalis cujusdam: Hominis faciem sumere est, vii. 126. 422. Septemfluus Nilus.] Exemplo declarat, reliqua animalia ex terra sponte fuisse orta ; Nilus autem fluvius, singulis quibusque annis Ægyptum inundans, foecundam non solum frumentorum, sed variorum quoque animalium eam reddit. Septemfluus idcirco dicitur quod septem ostiis in mare erumpit. Noster, lib. v. 187. septemplex, et Virg. Æneid. vi. 800. septemgeminus. Antiquo, quem, ante inundationem, sequebatur. Vide supra ad ver. 116. Pomp, Mela, I. ix. 32. ubi Nilus se sibi reddidit, 424. Ætherium sidus. Sol in æthere suspensus. Furip. Electr. 465. ãotpww aidépul xopoi. Limus, quem Nilus ex Æthiopia secum fert. Vid. Seneca Nat. Quæst. iv. 2. 426. Inveniunt.] Disputant Intt. unde pendeant verba sub ipsum nascendi spatium. Referenda sunt ad verb. inveniunt ; sic nulla difficultas. cuum. 417. Sponte sua. Sine semine animali, nec intercedente opera Dei aut hominis alicujus. Vetus humor, aqua ab eluvione in locis depressis relicta : ab causam exprimit, per quam fit aliquid, ut mox 431, iv. 282. satos ab imbri. 419. Intumuere. Veluti mulieres gravidæ. Eadem comparatio, vii, 126. et Lucret. v. 805 sqq. crescebant uteri terræ radicibus apti. Semi Nascendi spatium; quædam imperfecta, suisque Trunca vident numeris : et eodem in corpore sæpe Altera pars vivit, rudis est pars altera tellus. Quippe, ubi temperiem sumsere humorque calorque, 430 Concipiunt; et ab his oriuntur cuncta duobus : Quumque sit ignis aquæ pugnax; vapor humidus omnes Res creat, et discors concordia foetibus apta est. 428. Suis trunca numeris, quibus deest numerus earum partium, quæ perfectum et absolutum animal efficiunt. Hæ ubi adsunt, res est omnibus numeris absoluta. Etenim numeri sunt partes, quarum numeris requiritur, ut res aliqua perfecta sit: vid. Ernesti Clav. Cic. h. voc. Cf. infra vii. 126. Pomp. Mela d. l. “ Per humentes campos quædam nondum perfecta animalia, sed tum demum accipientia spiritum, et ex parte jam formata, ex parte adhuc terrena visuntur.” Lucr. v. 838. “Orba pedum partim manuum viduata vicissim, Multa sine ore etiam,” etc. Totum autem somnium inde est. Quum ranæ in paludibus ovula deponere soleant, quæ deinde calore et humore excluduntur, error inde natus est, ranas nasci ex limo, xv. 375. idemque error mox traductus ad alia animalia. 430. Quippe ubi, etc.] Laudat hos versus et suo modo explicat Lactant. Inst. Div. II. ix. 15 sqq. Cum his duobus Ægyptiorum principiis comparare Valken. Diatrib. in Eurip. p. 54. jubet Anaxagorea de Æthere et Terra ; quippe ex eodem fonte ducta. Temperiem sumere, temperari. 431. Ab his, horum interventu. 432. Vapor est calor, ut ii. 152, et alibi. Fætibus, animalibus procreandis. 433. Discordi concordia mundum constare, multi philosophi et poetæ censuerunt. Cf. Horat. Epist. I. xii. 19. Manil. i. 141. ubi discordia concors. Empedocles, præter quatuor elementa materialia, statuit duo operantia, pili. av et veīkog : concordiam et discordiam. Diog. Laert. in Empedocl. 435. Altus, sole in alto coelo effectus. Recanduit. Vide ad xii. 12. Plin. Pan. 30. Ægyptus alto pulvere incanduit, ubi v. Schwarz. 436. Species et figuras, animalia. Vide ad ver. 1. 437. Retulit, iterum creavit. Mon. stra, répara, dicuntur, ut omnes res inauditæ et miræ, ita etiam feræ terribiles. Lucret. d. l. Multuque tum Tellus etiam portenta creare Conata est. Etiam apud Horat. I. Od. ii. 6. Illa quidem nollet, sed te quoque, maxime Python, 2 nova monstra. Monstra dicuntur etiam ατυχήματα : tanquam res nove, et sine more occurrentes. 438. Nollet.] Nempe sine sua voluntate, elementis ita operantibus, hoc portentum pepererat. Python. A múOw; exhalationis enim putredinem a diluvio gravem Sol radiorum, tanquam sagittarum, ictu attenuavit exsiccavitque. Pythonem hunc Homer. h. Apoll. ver. 302. vocat Satpepéa, meyálny, repas äyplov: Apoll. Rh. autem ii. 708. delgúvnv nelúplov, quod Spanhem. in denpivnv mutandum censet ex Ttzetz. ad Lycophr. p. 43. Inde Apollo dictus creditur delφίνιος. . 439. Incognita femininum prætulit Burm. quia Schol. Apollon. ad ii. 708. tradit, hanc dracanam dictam esse denoúvnv genere feminino. 440. Tantum spatii.] Apud Callim. ver. 93. Parnasum implicat povem orbibus, et apud Statium, Theb. i. 563. interfectus occupat spatium centum jugerum. De monte maluit, quam montis, ut concursus duorum Genitivorum vitaretur. De monte, Parnasum montem tenebat, ibique vel oracula edebat, vel secundum Apollodor. oraculum custodiebat : nam dracones sæpe custodes locorum erant. Vid. ad iii. 31. Et tripodes in nummis multi circumvoluti draconibus conspiciuntur, quia draco aptum ad auguri a animal. Vide Spanhem. ad Callimachi h. del. 91. 441. Arcitenens, Apollo rotopopos, Tožórns, præses sagittariorum et auctor artis sagittandi : vide Macrob. vi. 5. Inter Latinos Nævius primus hoc nomine usus. 442. In damis, in damas. Sed Apollo feras figens apud alios scriptores non occurrit. 443. Gravem, gravatam, onustam, plenam. Mille tel Statius, v. 532. dicit arundineam centeno vulnere sil. vam vexisse. 444. Nigra, vel quia serpentes ipsi poetis nigri dicuntur, vel quia inde nigrum venenum profluebat. Ita Virg. Æn. ix. 700. atrum vulnus ; et apud Nostrum, calidum et fervidum vulnus. 445, 446. Neve operis, etc.] Antiquissimis temporibus rerum memorabilium memoria ludis institutis servari solebat. Hos ludos Diomedes primus instituisse in honorem Apollinis credebatur : vid. Pausan. Corinth. p. 186. Per breve tempus nono quoque anno celebrati, renovati sunt ab Amphictyon. a. 3. Olymp. 48. et quarto quoque anno habiti: Pausan. Phoc. p. 813. Celebrabantur autem non procul ab urbe Crissa, quæ inde Pytho, postea Delphi dicta est. Sacri, quoniam in honorem Dei celebrantur. Celebri certamine, in quibus totius fere Græciæ Pythia de domitæ serpentis nomine dictos. VII. Primus amor Phæbi Daphne Peneia; quem non corus. san. confluxus. Hi ludi a domito Pythone occupavit. Interea Daphne mutatur Pythia dicebantur. Apud Clement. in laurum, qua lustratus deinde est. Alex. Coh. ad Græc. p. 41. vocantur Longo crine insignis erat Apollo, unde πανήγυρις όφεως. Sciendum est apud Intensus, ακερσεκόμης, ακειρεκόμης, Græcos nobilitata fuisse quatuor ludo atque etiam in monumentis crinem rum genera, Olympiacos, Pythios, promissum habet. Decentia. HoraIsthmios, Nemeæos, de quibus Pausa tius I. Od. xxxii. 12. nigro crine denias, lib. II. cap. iii. Natal. com. lib. V. cap. xii. et xxxiv. Scalig. Poet. 452-567. Primus amor Phæbi, etc.] lib. I. cap. xxiii. Fabulam inde natam putabant non448. Manu, pugilatu, avui, et nulli, quod Apollo docuerit homines lucta, mály. Pedibus, cursu, opóuq. plantare laurum. Vide Euseb. PræRota, quadrigis et bigis adde carmini parat. Evang. II. i. Potius videtur bus et instrumentis musicis. Vide Pau lusus poeticus esse. Poetæ enim, P et adde Potteri Ar quum nomina quædam puellis nymchæol. Græc.t.i. p. 985 sec. ed. Ramb. phisve cum plantis communia essent, Saltatione quadam Apollinis pugna facile eo deduci potuerunt, ut illas in cum Pythone, et instrumentis musicis has mutatas fingerent, Daphnen in hujus sibilus exprimebatur : Strabo, laurum (dáovnv,) Myrrham in myrix. p. 645 seq. Juvenes, athletæ. rham arborem, etc. Ridiculus vero Pedum certamen etiam xii. 304. est Jac.-a-Cruce, qui per Apollinem 449. Honor, ut reun, præniium. Augustum, per Daph. Liviam intelliSed illa præmia perquam erant hono git, quæ, tanquam laurus, sterilis fuerifica. Æsculeu frons, corona asculea. rit. A Diodoro Epaita hanc fab. Æsculus Jovi sacra, Plin. H. N. xii. tractatam esse, narravit Parthenius 1. et, ut glandifera, antiquis homini in Eroticis, cap. xv. Noster, qui rebus memorabilis. bus amatoriis delectabatur, hic indul450. Laurus, qua postea corona sit ingenio, multa petulanter scripsit, bantur victores Pythici (Pind. Pyth. plura etiam haud dubie ipse invenit. Od. viii. 28. Ælian. V. H. III. i. p. Traditum acceperat, Apollinem aman200.) nondum in rerum natura erat. tem non esse redamatum a Nympha. Sic munit sibi viam ad sequentem fa Id exornavit inventione illa, quam bulam. Ælian. V. H. d. 1. narrat 452—502. invenimus, qua hic myquidem, Apollinem, Pythone occiso, thus triplici vinculo superiori adnecsumpsisse coronam lauream; sed vide titur. Amor duplici sensu ; nam et Perizon. ad d. l. Nempe Apollo, amatam significat, et amorem, quem Pythone occiso, fugit in Tempe, ibi Cupido dedit, irritavit. Peneia, Penei que novem annos latuit. Tum vero Thessaliæ fluvii (de quo ad ver. 569.) expiatus rediit Delphos et oraculum filia. Alii vero, ut Schol. Homer. ad VOL. III. H |