90

Una ministrarum, fusis utrimque capillis,
Incessit, totumque tulit prædivite cornu
Autumnum, et mensas, felicia poma, secundas.
Lux subit, et, primo feriente cacumina sole,
Discedunt juvenes; neque enim dum flumina pacem
Et placidos habeant lapsus, motæque residant, 95
Opperiuntur, aquæ: vultus Achelous agrestes
Et lacerum cornu mediis caput abdidit undis.
Haud tamen ablati domuit jactura decoris;
Cætera sospes erat: capitis quoque fronde saligna,
Aut superimposita celatur arundine damnum. 100
II. At te, Nesse ferox, ejusdem virginis ardor

Et felix interdum omnino præstans, egregium. Contra Virgilius, Æneid. iii. 649. Victus infelix; Horatius, Epod. ii. 17: Quum decorum mitibus pomis caput Autumnus arvis extulit.

93. Primus, oriens, sol ferit, radiis suis, tanquam telis, illustrat, ante omnia, cacumina montium. Ut hic primus sol, sic medius Phabus Valer. Flaccus, iii. 481. Neque enim-opperiuntur, quod viii. 548 sqq. decreverant. Idem ter dixit, pacem habeant, et placidos lapsus, et mota residant. Fluviis exundantibus motus et ira tribuitur. Quum fluvii placide alveum suum rursus sequuntur, pacari, residere, dicuntur. Residere eleganter de iis, quæ componuntur, sedantur, de ira, ardore animi, flatu ventorum ; vide Buenemann. ad Lactantium, de Ira, xviii. 7. Lapsus, propie de cursu fluviorum. Placidus, lentus. Curtius, iv. 13. placide volans aquila.

97. Lacerum caput abdidit undis. Heroid. ix. 140. de Acheloo, Truncaque limosa tempora mersit aqua. Similiter alii poetæ.

98. Domuit in nocuit mutat Burmannus, ut et quoque in modo auctoritate Medicei; neutrum bene; namque

domare nunc est perdere, interimere,
ut i. 309. et dauav passim apud Ho-
merum: modo autem nullo modo sen-
sum fundit commodum. Jactura de-
coris, cornu decori, eum non modo
non perdidit, sed celatur quoque arun-
dine. Damnum ; cornu amissum.
Sæpe damnum, id quod cum damno

amisimus.

101-133. Nessus Ixionis, regis Thessaliæ, filius. Conf. Sophocles, Trachin. 555 sqq.; Euripides, Hippol. 545 sqq.; Diodorus Siculus, iv. 36; Pausanias, Phoc. p. 895; Apollodorus, II. vii. 6; Eusebius, Præp. lib. ii. p. 36; Hyginus, fab. 34 et 36; Seneca, Herc. Et. ver. 494 sqq. fabula memorabilis, non in se, sed propter Nessi vestem, quæ mox exitium feret Herculi. Hinc expressa est in multis monumentis. At te, etc. Transitus hic argumentum simul fabulæ indicat. Ferox, ad vim paratus, violentus. Virginis, quia virgo adhac erat, quum Hercules et Achelous de conjugio ejus decertarent; quanquam et jam nuptæ mulieres interdum virgines dicuntur; vid. Brouckhusius ad Propertii IV. ii. 52: et virgo etiam a Silio, iii. 435. vocatur; ubi vide Drakemb. Ardor,

Perdiderat, volucri trajectum terga sagitta.

Namque, nova repetens patrios cum conjuge muros, Venerat Eveni rapidas Jove natus ad undas: Uberius solito nimbis hiemalibus auctus, Vorticibusque frequens erat,atque impervius amnis. Intrepidum pro se, curam de conjuge agentem Nessus adit, membrisque valens, scitusque vadoOfficioque meo ripa sistetur in illa

Hæc," ait," Alcide: tu viribus utere nando. Pallentemque metu, fluviumque, ipsumque ti

Tradidit Aonius pavidam Calydonida Nesso.
Mox, ut erat, pharetraque gravis, spolioque leonis,
Nam clavam, et curvos trans ripam miserat arcus,
"Quandoquidem cœpi, superentur flumina," dixit.
Nec dubitat; nec qua sit clementissimus amnis
Quærit, et obsequio deferri spernit aquarum.
Jamque tenens ripam, missos quum
tolleret arcus,

Conjugis agnovit vocem; Nessoque parante
Fallere depositum, "Quo te fiducia," clamat, 120
"Vana pedum, violente, rapit? tibi, Nesse biformis,
Dicimus, exaudi, nec res intercipe nostras.
Si te nulla mei reverentia movit; at orbes

sum, quem uncis ex Heinsio incluserat Cl. Gierig, eodem loco habent nostri Regii sine uncis et obelo ullo. Aonius, Alcides Bootus sive Thebanus; vide ad iii. 13.

113. Ut erat, we eixe; vide Heinsium ad x. 7. Gravis, gravatus, onustus. De arcu Herculis admodum curvo, vide Winkelm. H. A. p. 98. Trans ripam miserat, transmiserat in alteram ripam. Unus pro miserat habet jecerat, quod placet Ciofano, non item Burmanno, quia in versu 118 repetitur missos arcus. Quum de sensu hujus loci omnes conveniant, et constet Herculem jecisse suos arcus trans fluvium, præferendam puto lectionem Ciofani, quam habet noster Regius A; Regius B, miserat. Superentur flumina; nando trajiciatur totum flumen.

116. Dubitat.] Hæret et secum deliberat, more eorum, qui res periculosas aggrediuntur. Clementissimus, quietissimus. Obsequio, etc. Art. Amat. ii. 181: Obsequio tranantur aqua: nec vincere possis Flumina, si contra, quam rapit unda, nates. Sed Hercules nolebat obsequio aquarum, hoc est, ita ut obsequeretur, se accommodaret fluvio decurrenti, deferri, inferiore loco ad ripam pervenire ad

juvante aqua. Sic quoque mores Herculis expressit. Lenzio obsequium est id quod clementia.

119. Parante; Codex A, paranti, ut jungatur cum clamat; sed hoc verbum rarius cum dativo reperitur quam ut omnium codd. et editionum scriptura mutetur. Terentius quidem, And. III. ii. 11. illis quæ sunt intus, clamat de via. Fallere depositum, rapere conjugem creditam; sed illud indignitatem rei magis exprimit. Depositum, quod alicujus fidei commissum est; qui id non reddit, fallit depositum, fallit eum, qui deposuerat. Apollod. p. 157: ὁ δὲ διαπορθμεύων αὐτὴν ἐπεχείρει βιάζεσθαι· τῆς δὲ ἀνακραγούσης αἰσθόμενος ὁ Ἡρακλῆς ἐξελθόντα Νέσσον ἐτόξευσε εἰς τὴν καρδίαν. Sed Ovidius aliam rationem secutus est, ut et sqq. docent.

121. Biformis, vide ad ii. 630; Semivir Nessus in Heroid. ix. 141. Tibi dicimus aut dico indignantis et minantis formula; Heroid. xx. 53. Græci φωνῶ σε, aut καλῶ σε. Res de omnibus, quæ nobis debentur, etiam, ut hoc loco, de conjuge. Intercipe. Vide ad viii. 291.

123. Orbes paterni; satis opportune et acerbe Nesso in memoriam revocat

Concubitus vetitos poterant inhibere paterni. 124
Haud tamen effugies, quamvis ope fidis equina.
Vulnere, non pedibus te consequar." Ultima dicta
Re probat; et missa fugientia terga sagitta
Trajicit: extabat ferrum de pectore aduncum.
Quod simul evulsum est, sanguis per utrumque
foramen
129

Emicuit, mixtus Lernæi tabe veneni. [inulti ;"
Excipit hunc Nessus: "Neque enim moriemur
Secum ait: et calido velamina tincta cruore
Dat munus raptæ, velut irritamen amoris. [magni
III. Longa fuit medii mora temporis, actaque

pœnam patris Ixionis, qui rotæ alligatus assidue volvitur in Tartaris propter concubitus vetitos, quia vim inferre voluerat Junoni: vide ad iv. 464. Ex nube in Junonis loco objecta, quacum etiam coit, nati sunt Centauri, inde Nubigenæ dicti. Inhibere, deterrere. Ope equina, velocitate pedum equinorum.

126. Vulnere, sagitta vulnifica : Virg. Æn. ii. 529. infesto vulnere insequitur: vide Drak. ad Silium, v. 251; Senec. Herc. Et. 516. Consequar telo fugam.

129. Quod simul evulsum est.] Heinsius conjicit quo simul evulso. Tabes veneni, venenum. Veneno hydræ Lernææ sagittas tinxerat Hercules. Quidquid igitur iis figebat, morti succumbebat. Mixtus veneno sanguis profluit etiam apud Zenobium. Apud alios Nessus ipse sanguini emisso admiscet venenum. Atque illum secundum Sophoclem vase excepit. De velamine cæteri nihil habent. Ante neque enim subintelligenda est sententia aliqua, veluti, bene habet; neque enim, etc. Neque enim moriemur inulti; moriturus ex vulnere, inquit Diodorus, pollicitus est ei se amoris

medicamentum traditurum, quo nullam præter se mulierem Hercules appeteret.

133. Irritamen amoris, remedium, quo conjugis amorem languescentem irritare possit. Philtrum vocatur ab Hygin. et Apollod; namque píλrpov, interpretante Tzetz. ad Lycophr. p. 14. est, φιλίαν ἐπισπᾶσθαι δυνάμενον, quod irritare amorem potest; confer ver. 154: Irritare amores est i. 462; ubi vid. Burmannum. Raptæ, quam rapere parabat.

134138. Confer. Diodorus Sic.
iv. 39; Apollod. II. vii. 7; Seneca,
Herc. Et. 223 sqq. Hygini fabula
36; Servius, ad Virg. Æneid. viii.
300. De monumentis, in quibus res
expressa, vide Heynii Antiqq. Aufsaet-
i. 29 sqq.
Medium tempus, ut iv.

ze,
167; viii. 651. Ab interitu Nessi
usque ad expugnatam Œchaliam lon-
gum tempus effluxit. Satis fuisset,
Longum fuit medium tempus, sed so-
let mora de diuturnitate ita adhiberi ;
Phædr. IV. fab. iv. 18. consumpta est
temporis longi mora. Acta implérant
pro, fama actorum laborum implèrat.
Sed aliter implérant odium, satiàrant.
Magnus perpetuum Herculis epitheton.

Herculis implêrant terras, odiumque novercæ. 135 Victor ab Echalia Cenæo sacra parabat

Vota Jovi; quum Fama loquax præcessit ad aures,
Dejanira, tuas, quæ veris addere falsa

Gaudet, et a minimo sua per mendacia crescit,
Amphitryoniaden Ioles ardore teneri.

Credit amans; venerisque novæ perterrita fama Indulsit primo lacrimis, flendoque dolorem