In medium discenda dabat; cœtusque silentum Docta quidem solvit, sed non et credita, verbis: Parcite, mortales, dapibus temerare nefandis Corpora: sunt fruges, sunt deducentia ramos 76 tem ejus admirabantur tantopere, ut ea dicerent θεοῦ φωνὰς, ut in disputando quum ex iis quæreretur, quare ita esset, responderent, Ipse dixit, ut denique ex domo ejus templum facerent, ipsumque pro Deo colerent; Justinus, xx. 4. Confer Meiners, pag. 448 sqq. 68. Rerum causas, et quid, etc.] Sic et alii poetæ philosophiam circumloquuntur, v. c. Propertius, III. iii. 47 sqq; Statius Silv. v. 3; Theb. vi. 125 sqq; Claudianus, xvii. 100 sqq: quanquam Pythagoras in physica non acquievit. Ab Horatio, I. Od. xxviii. 14. vocatur non sordidus auctor Natura verique, h. e. præstantissimus doctor physices et ethices, in quas partes divisa olim erat philosophia universa. Quid Deus. Barthius ex MSS. legit Quis Deus; ita legitur in nostro codice Regio B. Fortasse hunc versum respexit Statius, V. Silv. iii. 21: Quis Deus, unde ignes, quæ ducat semita solem. Doctrina de Deo pars erat physices, quia hæc causas rerum exponit, Deus autem est omnium rerum causa æterna. 72-175. Animalia mensis, etc.] A carnium esu deterret. Eum omnem suis Pythagoram interdixisse, sane multi veterum tradunt. Sed hoc Em pedoclem potius fecisse, ex ejus fragmentis constat; eumque forsan Ovidius, h. 1. expressit. Abstinentiam illam ab omni carnium usu seriores Pythagoræi amplexi sunt; vid. Meiners, pag. 418 sqq. Imitatus est h. 1. e Nostris Zachariæ in Partibus diei, pag. 24. et 26. Arguit, crimini dedit, nefas esse docuit. Bernegger. primus Basileens. Jureti excerpt. Barberin. Arondel. et unus Vossii arcuit, id est vetuit; idque placet Heinsio; recepit Mitscherlichius. Disputationum assiduitate Crotoniatas ad frugalitatem revocâsse traditur a Justino, d. 1. 75. Parcite mortales, etc.] Verbis gravissimis sententiam proponit. Temerare, polluere, violare. De cibis corpori humano non destinatis, est etiam apud Silium, ii. 472. Nefandis, abominandis, a natura homini non destinatis. 80 [bet. Pondere poma suo, tumidæque in vitibus uvæ : vivunt. bamve naturam, tamen flamma, coquendo, mitescere possunt. Eripitur, interdicitur. Pro florem, vulgo flore: utrumque recte. 83. Carne fera, etc.] Esus carnium similes reddit homines bestiis, iisque immanissimis. Ingenium, naturalis indoles, bestiis, arboribus, agris tribuitur. Armeniæ tigres etiam viii. 121. et passim. Armeniæ autem adjective capiendum, ut solent poetæ ; Tibullus, III. vi. 15. et Propertius, I. ix. 19. Armenias tigres; Am. ii. xiv. 35. in Armeniis tigres latebris. 88. Heu quantum scelus, etc.] Scelus est, corpus sui generis alimentis nutrire, cædeque animantium vivere. Repetitio verborum viscera viscera, corpore corpus, animantem animantis, et ver. 175. sanguine sanguis, nunc non est merus lusus, ut putabat Schirachius, sed facit, ut vis rou sui generis fortius sentiatur. Viscera omnino carnes. Servius: "Quidquid sub corio est, viscera dicunt;" vide ad vi. 651. et de condere ad 664; xii. 17. 86 Congesto corpore, congestis corporibus. Pinguescere cum invidia dictum. Pro alteriusque, Burmannus malit alternisque, ut est in Francof. Scilicet nunc indignantis est. Lege orationes duas περὶ σαρκοφαγίας, quæ ascribuntur Plutarcho. Vulnera mandere durum pro, bestias vulneratas et mactatas; i. 190. vulnus recidere, membrum vulnere morbidum. Cyclopes carnes adeo humanas devorabant. Homer. Od. i. 289. 311. Sed respexit h. 1. Virg. Æneid. iii. 626. ubi de Cyclope, Vidi atro quum membra fluentia tabo Manderet, et tepidi tremerent sub dentibus artus. Gronovianus habet lato dente, pro savo; illudque non displicet Burmanno, ut sit oppositio inter tristia vulnera et læto dente. Mali mores ventris sunt voracitas. Persius, in prol. vocat ventrem artificem mali, ut γαστὴρ κακοεργός Homer. Οd. Ε. 54. LEM. Vellem equidem Parisinus editor versus prologi Persiani apposuisset, in quibus audit venter artifex mali. ED. Scilicet in tantis opibus, quas optima matrum 95 At vetus illa ætas, cui fecimus Aurea nomen, Fœtibus arboreis, et, quas humus educat, herbis Fortunata fuit, nec polluit ora cruore. 100 Tunc et aves tutas movere per aera pennas, 96. At vetus illa ætas, etc.] Aurei sæculi innocentia abstinebat ab his victibus. Aurea nomen, ut i. 168. Lactea nomen habet; vide Burmannum ad Fast. v. 595. De fœtibus arboreis ad i. 104. H. 1. foetus illi merito arborei vocantur non arbutei, quia commendantur a suavitate. Fortunata gravius, quam contenta. Tunc et aves, etc. e Virg. Georg. i. 139 sqq. Tutas, quod plurimi habent, ut magis poeticum prætulimus 7 tuta. Prætulit et Mitscherlich. Heinsius autem rectius judicabat tutæ, quod habent ambo nostri Regii codices; idem dederat Burmannus. Tuta erant, id est, securæ volaverunt, quia illis retia tunc non tendebantur. Mox quidam, ut Oxoniensis habent intrepidus. 103. Postquam non utilis auctor, etc.] Indignissima consuetudo serius irrepsit, non constat quo auctore. Non utilis per Airórηra, perniciosissimus. Victibus invidit, in contemptum eos redegit, quia qui invident aliis, detrahere de iis solent. Vide nos ad Pli nium, II. Ep. x. 2. Sed ita addi debebat, quibus victibus inviderit. Apparet igitur parenthesin claudendam esse post ille: quod nos adeo fecimus, quum cæteri post virorum claudant. Lenzius subintelligit, invidit suum honorem. Virorum est, hominum, ut sæpe. Heinsius tamen suadet, priorum, id est antiquorum hominum, ut infra ver. 333. iii. ex Pont. 2. et alibi: Burmannus mallet, ferorum, hoc sensu: postquam primus ille (quisquis fuit) edendæ carnis auctor, invidit luporum et leonum victibus, quia illi carne vescerentur, stimulatus invidia, primo in cædem ferarum ivit, deinde ad ejus exemplum sævitum contra innocua animalia. Ipse tamen nihil movet, quia mox ferarum sequitur, fateturque se accepturum fuisse priorum, si codicis alicujus auctoritate id firmaretur. Corporeas dapes. Omnes dapes sunt corporeæ, sed per corporeas hic σaprikas, carneas intelligit. Demersit, ut vi. 644. Fecit iter sceleri: primaque e cæde ferarum 106 106. Primaque e cade ferarum, etc.] Jam conjectando originem rei indicare conatur. A rebus licitis exorsi tandem, ut fit, ad nefarias delati sunt. Prima pro, primum. Corpora, animalia. Mittere neci ortum ex formulis demittere orco, sub tartara mittere, etc. Quam-tam, ut, ita non. Epulanda. Ergo etiam transitive dixerunt veteres epulari cum casu quarto, ut jam in Lexico Fabri notatum video ex hoc ipso loco. 113. Spemque interceperit, ut viii. 292. Cererem in spicis intercipit, ubi vide notam. Sus, quæ scrofa dicitur, in sacris Eleusiniis expiationis causa mactabatur; quæ adeo in nummis sæpe Cereris sacra adumbrat. Vide Eckhel. Doctr. Num. Vet. ii. 222. Veram autem causam Ovidius non tetigisse videtur; sacra enim illa ex Ægypto translata, ubi sus post inundationem Nili agris utilis. Cæterum suem primam fuisse hostiam, monet etiam Varro de Re Rust. ii. 4: "A suillo pecoris genere immolandi initium sumptum videtur. Cujus vestigia sunt; quod initiis Cereris porci immolantur; et quod initiis pacis, fœdus quum feritur, porcus occiditur," etc. 114. Vite caper morsa.] Heinsius malit Vite rosa, quia Fast. i. 357. Rode caper vitem. Mox ante eundem Heins. edebatur mactatus dicitur; multi mactatus ducitur; Heinsius malebat mactandus ducitur, quia victime duci dicuntur. 116. Quid meruistis, oves.] Varro, Re Rust. II. i. 4: "Putant oves assumptas et propter utilitatem et propter placiditatem." Et placidus est epitheton proprium ovium; Terentius, Ad. IV. i. 18. quum fervet maxime, tam placidum quam ovem reddo. Inque tuendos, rò tueri ad lactis cibum, et ad amictum referri possit, utroque enim humanum genus oves fovent. Tueri, alere, sustentare dicuntur homines armenta (Virg. Georg. ii. 195.) et vicissim hæc illos. In Cod. Norico ascriptam est scholion, tuendos, a frigore propter lanas, idque sequitur Burmannus. Rectius vero etiam ad victum referes, ut duo illa complectatur, quæ jam separatim nominantur. In tuendos, ut tueantur homines; Horatius, I. Od. xxvii. 1. Natis in usum lætitiæ scyphis. Vide ad v. 591. Mox, natum tolerare. Commode Heins. e Catalectis Pithoeanis ascripsit hæc: "Pythagoras populo nescis quæ suaserit olim? Si jugulatis oves, quid erit, quod vestiat, inquit? Horriferum contra Boreau ovis arma ministret." 118 Natum homines, pleno quæ fertis in ubere nectar? 120. Quid meruere boves.] Pythagoras suos βοὺς ἀροτῆρος ἀπέχεςθαι, a bove aratore abstinere nominatim jusserat. Legibus hoc cautum olim erat apud Athenienses; Ælianus Var. Hist. iv. 14: et Romani capite sanxerant, si quis occidisset; Varro Re Rust. ii. 5: et damnatum esse quemdam a populo Romano eam ipsam ob causam refert Plin. viii. 45. Causa ubique affertur hæc, quia bos arator sit yɛwpyòc, socius hominum in opere rustico, Cereris minister, socius agricultura. Aurea imprimis ætate summum scelus habebatur, boum visceribus vesci; Cicero, Nat. Deor. ii. 63. Secundum Arat. ver. 15. æneæ ætatis homines id primi ausi erant. Noster vero non solum ob utilitatem, sed etiam ob simplicem naturam boum causam agit, et ita, ut facile commiserationem faciat. Simplex opponitur fraudulento et doloso. Natum tolerare labores, ad tolerandos labores; Cicero, Nat. Deor. ii. 63. de bubus, quorum cervices nata ad jugum, tum vires humerorum et latitudines ad aratra exVOL. IV. trahenda. Demum, vere; Sallustius, Cat. 2. is demum mihi vivere videtur; vid. Cortius ad xii. 5. Trita labore pro, trita jugo. De derat Heinsius mutandum censet vel cum tribus MSS. in dederunt, ut quæ subintelligatur, vel in tulerat. Sine causa. Agricola boum munere et renovat agrum, et dat, procreat, messes. In plurimis autem Italiæ locis tam durum erat arvum, ut non nisi quinta, aut nona adeo aratione, ab ingentibus et fortissimis aratris perfringeretur; Plinius, V. Ep. vi. 10; hinc taurus ingemere aratro Virgilio dicitur. 128. Inscribere Deos sceleri, Deos facere vel auctores, vel socios sceleris: sic x. 199. dextram inscribere leto. Tauris oblatis Jupiter maxime gaudebat; iv. 755. 130. Victima labe carens.] Curaba. tur, etiam sacerdote adhibito, ut victimæ sine omni labe et egregiæ essent, τέλεια, ἔκκριτα, ἱερεῖα. Hoc quoque, ut ornatus cornibus additus, displicet commoto nostro Pythagoræ. Pro forma Heinsius malebat formæ, ut ix. 451. 3 K |