II. Victor ad Hypsipyles patriam, clarique ThoEt veterum terras infames cæde virorum, [antis, Vela dat, ut referat, Tirynthia tela, sagittas. [vexit; Quæ postquam ad Graios, domino comitante, reImposita est sero tandem manus ultima bello. Troja simul Priamusque cadunt: Priameïa conjux Perdidit infelix hominis post omnia formam; 405 Externasque novo latratu terruit auras. Longus in angustum qua clauditur Hellespontus, Ilion ardebat; neque adhuc consederat ignis; Exiguumque senis Priami Jovis ara cruorem 399-595. Hecuba in canem.] Græci, deleta urbe Trojana, distributisque mulieribus captivis, naves solvunt. Sumpta sunt, quæ luctu plenissima sequuntur, ex Euripide, Troadd. et Hecuba. Confer Tzetz. Chil. iii. 74. et Hyginum, fab. 111. 399-428. Victor ad, etc.] Breviter recensentur, quæ inde a judicio armorum usque ad profectionem Græcorum gesta sunt in agro Trojano. Ulysses, victor in judicio armorum, navigat in insulam Lemnon, ubi olim, tempore Argonaut. Hypsipyle, quæ, quum reliquæ Lemniades, a Venere impulsæ, viros omnes interficerent, Thoanta patrem clam imposuit navi, ut servaretur; Apollodorus, I. ix. 17; Hyginus, fab. 15. et quos ibi laudat Munker. Sagittas, nempe Tirynthia tela, (ut ii. 616. Odit temeraria tela, sagittas) tela Herculis, quorum dominus nunc Philoctetes; vide ad ver. 44. 406. Novo latratu terruit auras; canis facta est; confer, 567 sqq: etiam vii. 362. Mæra novo latratu terruit agros; namque terrere de voce ingrata dicitur, v. c. vaccæ i. 638; asini, Phædr. I. xi. 5. ut insueta voce terreret feras. Talis vox terret proprie homines et feras, hinc urbes et agros (vii. 362.) et apud poetas etiam auras, ut Fast. i. 567. fragor æthera terruit ipsum. Male igitur h. 1. multi, aures. Externas, peregrinas, in terra peregrina. Novus solenne de corporibus transformatis. 407. Longus Hellespontus; mare est angustum et longum Asiam ab Europa disterminans: clauditur in angustum, angustatur, maxime illic ubi olim fuerunt Sestos et Abydos; protenditur autem ad Troas, ubi fuit Ilium. Quidam legunt: qua pontus clauditur Helles, ut xi. 195. ubi vide de hujus nominis origine. Consederat, extinctus erat ; nam qui consident, requiescunt, nec progrediuntur. Secundum nonnullos, Ilium sub discessum demum Græcorum est combustum ; Arctin. p. 38; Euripides, Troad. 1260 sqq. ubi Talthybius id imperat. Sener; vide ad xii. 607; exiguum, quia senes minus sanguinis habent, quam juvenes, qui apud poetas ferre multo cum sanguine vitam fundunt; confer vii. 315 expressit Nostrum Seneca, Agam. ver. 656: Vidi senis in jugulo Telum Pyrrhi vix exiguo Sanguine tingui. Priamus ad Jovis aram trucidatus est a Neoptolemo, Achillis filio; Virg. Æn. ii. 512 sqq. Combiberat: tractata comis antistita Phœbi 410 Non profecturas tendebat ad æthera palmas. Dardanidas matres patriorum signa Deorum, Dum licet, amplexas, succensaque templa tenentes Invidiosa trahunt victores præmia Graii. Mittitur Astyanax illis de turribus, unde 415 Pugnantem pro se, proavitaque regna tuentem Sæpe videre patrem monstratum a matre solebat. Jamque viam suadet Boreas; flatuque secundo 410. Tractata antique pro, tracta, rapta. Exempla e Pacuv. Lucret. et Ennio habet Heinsius. Etiam antistita antique pro, antistes, sacerdos femina; et miratur Gellius, Noct. Att. xiii. 20. ipsum Ciceronem, qui insolentias verborum a veteribus dictorum sedulo respuerit, hujus tamen verbi sonitu delectatum esse Verr. iv. 45. Intelligitur autem h. 1. Cassandra ab Ajace, Oilei filio, e Minervæ templo abstracta; vide Euripid. Troad. 69 sqq; Virgil. Æn. ii. 403. quem Noster ante oculos habuit: "Ecce trahebatur passis Priameia virgo Crinibus a templo Cassandra, adytisque Minervæ, Ad cœlum tendens ardentia lumina frustra: Lumina; nam teneras arcebant vincula palmas." Erat autem secundum Arctin. Minervæ antistita, sed a Phabo vaticinandi artem edocta. 412. Dardanidas matres, etc.] Captivas mulieres ad Scamandrum ducebant, ibi distribuendas: desiderium patriæ religiose declarabant, amplectendis ex more veterum tali tempore signis Deorum, etc. Dii patrii vel Penates, vel Dii ¿yxwptor. Invidiosa varie accipi potest, vel quorum species ingrata et tristis, ut v. 573; vel quæ invidiam faciebant inter eos, a quibus expetebantur, ut ix. init. spes invidiosa; vel denique quæ odio prosequebantur victores. 415. Astyanar, parvulus filius Hec toris, consilio et manu Ulyssis mittitur, præcipitatur, de turribus Trojanis, quia metuebant Græci, ne quando regnum Trojanum restitueret; Arctin. p. 38; Lesches apud Pausaniam, p. 861; Euripid. Troad. 720. et Act. v. Unde videre solebat, etc. vide ad viii. 21. Consuetudo ibi notata suggessit poetæ commodam hanc circumlocutionem. Expressit Nostrum Seneca, Troad. vers. 1066-1072. Pro se et ad Hectorem et ad Astyanacta referri potest. Proavita, quæ diu sub majoribus suis floruerant, adeoque carissima esse debebant Hectori: bene etiam ad affectum, monstratum a matre; talia non facile negligit ingenium Ovidii : Andromachen autem cum Astyanacte spectâsse pugnantes e turri, testatur Homerus, Il. Z. 372. et 386. 418. Viam, navigationem. Suadet, monet, ut naves solvant : sic Virgilius, Æn. ii. 9. suadentque cadentia sidera somnos: sed Burmanno elegantior etiam videtur unius cod. Leidensis lectio, viam spondet, promittit prosperum cursum. Navita pro plural. navitæ, rectores navium. In sequentibus cum multa brevitate multa etiam vis: osculabantur et novam patriam, quam ingrediebantur (iii. 24.) et veterem, quam relinquebant. Etiam apud Euripidem, Troad. in abitu Græcorum fumans Ilium describitur: ver. 8. viv καπνοῦται ver. 146. τύφεται Ιλιον Carbasa mota sonant: jubet uti navita ventis. Troja, vale; rapimur;" clamant, dantque oscula 66 terræ 420 Troades, et patriæ fumantia tecta relinquunt. et apud Virgilium, Æneid. iii. 3. ubi proficiscitur Æneas, omnis humo fumat Neptunia Troja. 422. Ultima Hecuba conscendit classem, navem, ex Euripidis Troad. ver. 1330; sed Noster causam moræ satis piam addidit: notus mos amplectendi sepulcra amicorum; conf. ii. 338; prensantem, amplectentem. Dulichie, quia Ulyssi tributa Hecuba; Euripides, Troad. 1285. Hausit, effodit, ut xi. 187. hausta terra. Cineres amicorum peregre mortuorum in patriam interdum portari solebant, plerunque in sinu: sic apud Martialem, ix. Epigr. 31. Rettulit ossa sinu cari Nigrina mariti; sic etiam Agrippina cineres Germanici sui secum attulit Romam; Tacitus, Ann. II. lxxv. 1. 428. Inopes, viles, quales sunt inopum hominum: eas nunc offerre cogitur regina modo beatissima. Contra apud Eurip. Troad. 1249. λovola KTεpioμara, divites inferiæ, quas ibi spernit ipsa Hecuba hoc tali tempore. 429. Contraria, ex adverso atque e 430 regione posita (vide i. 65:) designat Thraciam, quæ Hellesponto a Phrygia separatur. Illius autem partem extremam Bistones tenebant; sed h. 1. pro universis Thraciæ incolis commemorati sunt; nam Polymestoris regia in Chersoneso Thracica erat; vide Euripid. Hec. 8. et 569; quanquam eam ad Hebri ostia transtulit Virgilius, En. iii. 13 sqq. ubi vide Heynii Excurs. i. Vulgo edebatur Polymnestor, sed Heinsius prætulit Polymestor, ut legitur apud Euripidem, Tzetzem et alios: similiter veteres scribebant Clytemestra. Committi de iis, qui traduntur alterius curæ. Polydorus apud Homer. II. Y. 407 sqq. ab Achille interficitur. Sed Noster et Virgil. secuti sunt Euripid. Hec. init. Alii aliter; vid. Hyginus, fab. 109; Servius ad Virg. Æneid. iii. 49. Irritamen, ut i. 140. opes irritamenta malorum. Similem sententiam addit Virgilius: Quid non mortalia pectora cogis, Auri sacra fames? Etiam a Propertio, III. xì. 55. abominabile hoc avaritiæ exemplum commemoratur. Clam, Polydore, pater, Phrygiisque removit ab armis. Consilium sapiens, sceleris nisi præmia magnas Adjecisset opes, animi irritamen avari. 434 439 Ut cecidit Fortuna Phrygum, capit impius ensem 435. Fortuna singulis terris urbibusque tribuebatur, quæ cum illis vel stare vel cadere et vinci dicebatur. E scopulo mittitur in undas etiam apud Eurip. Hec. 26. et 697; apud Virg. autem, ver. 45. telis obruitur. 439. Litore Threicio, etc.] In Thracia Græci Achilli, in agro Trojano sepulto, Kεvorápiov extruxerant. Quum igitur discedere vellent, umbra ejus apparet, et postulat, ut Manibus suis Polyxena, Hecubæ filia, immoletur; Euripides, Hec. 35 sqq. 110 sqq; Seneca, Troad. 191; Q. Calab. xiv. Extat in eam Ausonii Epitaph. xxvi. Ex antiqua traditione, quam Arctin. et auctor carminis Nóorot servârunt, Achillis umbra Græcis in agro Trojano apparuit: sed Noster hic quoque 449 Euripidis vestigia premit. Religårat retinaculis. Dum, donec; vide Burmannum ad Phædr. III. x. 13. Amicior, ut Trist. I. v. 17. vento ferri amico. Docte ex Homero, Il. A. 188 sqq. certum quoddam tempus memorat, quo minacem habuerat vultum. Refert et reddit vultum alterius, qui ei similis est; vide Drakenb. ad Sil. ii. 634. Petiit, petere voluit. 447. Sine honore, sine inferiis, ut sacra sæpe honores dicuntur. 449. Sociorum sententiæ divisæ erant, aliis non parendum immiti umbra censentibus: sed hic quoque vicit eloquium Ulyssis; Euripid. ver. 119 seq. Fovebat eleganti metaphora amorem exprimit, quo parentes amplectuntur liberos. Solus et solitudo Rapta sinu matris, quam jam prope sola fovebat, Fortis, et infelix, et plus quam femina, virgo Ducitur ad tumulum, diroque fit hostia busto. Quæ memor ipsa sui, postquam crudelibus aris Admota est, sensitque sibi fera sacra parari; 454 Utque Neoptolemum stantem, ferrumque tenenInque suo vidit figentem lumina vultu : [tem, "Utere jamdudum generoso sanguine," dixit; "Nulla mora est: at tu jugulo, vel pectore telum Conde meo" (jugulumque simul, pectusque reScilicet aut ulli servire Polyxena ferrem, [texit.) Aut per tale sacrum numen placabitur ullum: 461 Mors tantum vellem matrem mea fallere posset. Mater obest, minuitque necis mihi gaudia; quamvis de iis dicitur qui parentibus, conjugibus, liberis privati sunt. Plus quam femina, superans sexum suum tolerandis calamitatibus; ix. 543. plus quam ferre puellam Posse putes, ego dura tuli. Tan. Faber h. vers. ad artis regulas morose examinans, valde eum improbat, emendatque, Fortiter infelix. Estum ejus componit Burmannus qui suadet, Fortis (at infelix ;) verum illud at hic vix habet suum locum. Ordo verborum debebat esse, virgo, infelix, sed fortis et plus quam femina: sed licuit poetæ hæc verba transponere, ut centies factum videmus. 453. Memor sui, se esse virginem regiam, et animum fortem servans. Hos mores spirat tam quæ sequitur oratio, quam præclara cædis ipsius narratio, vers. 475-480. ad exemplum Euripidis, ver. 345 sqq. Sibi sacra parari, pro, se destinatam esse hostiam, etiam apud Virgilium, Æn. ii. 132. Non autem tum demum sensit, sed jam ante cognôrat. Neoptolemus sacerdos erat constitutus hujus sacrificii; Euripides, ver. 223. Quo modo interfecta sit, diligenter matri refert. Talthybius ibid. ver. 521 sqq. 457. Jamdudum, continuo, quam primum, ut xi. 482. At tu. Ap. Eurip. ver. 563. rupto peplo, 'Idov, inquit, τόδ ̓ εἰ μὲν στέρνον, ὦ νεανία, Παίειν προθυμῷ, πσῖσον. εἰ δ ̓ ὑπ' αὐχένα Χρήζεις, πάρεστι λαιμὸς εὐτρεπὴς δε, Dictis et factis sic ostenderat, se libentissime oppetere mortem ; jam ver. 460 sq. causam addit: malo equidem morte mea numen aliquod placare, quam servitutem ferre. Polyxena cum vi, pro, ego vide ad ver. 17. Eurip. ν. 361. ἐμὲ τὴν Εκτορός τε χ ̓ ἀτέρων TOMν káσiv. Ferrem, sustinerem, ut Heroid. v. 12. servo nubere tuli, et sæpius apud Nostrum. Mors tantum, etc. Languidos judicat Burmannus et simul durissimos hos numeros, tribus vocibus in mugientem illam literam m exeuntibus, et tribus ibidem spondeis se subsequentibus; mallet: Mors tamen hæc vellem mea matrem fallere posset. Fallere, latere. Mater obest; dolor quo mater afficitur morte animum meum cruciat. mea, |