Proximus ut steterat, spectans altaria vultu

Fumida terribili: "Cur non," ait, "utimur istis?"
Cumque suis Gryneus immanem sustulit aram 260
Ignibus, et medium Lapitharum jecit in agmen,
Depressitque duos Brotean et Orion: Orio
Mater erat Mycale, quam deduxisse canendo
Sæpe reluctanti constabat cornua lunæ.
"Non impune feres, teli modo copia detur,"
Dixerat Exadius; telique habet instar, in alta
Quæ fuerant pinu, votivi cornua cervi.

Figitur huic duplici Gryneus in lumina ramo,
Eruiturque oculos; quorum pars cornibus hæret;
Pars fluit in barbam, concretaque sanguine pendet.
Ecce rapit mediis flagrantem Rhotus ab aris 271
Prunitium torrem, dextraque a parte Charaxi

258. Ut, utpote qui. Causam reddit, cur Gryneus ara usus: sit causa autem solet a Latinis facto præponi. Congrua talia arma immanibus pugnantium corporibus, de quibus ad versum 352.

262. Depressit; vulgo (et in Regiis nostris) oppressit; sed depressit, ut alibi dejecit, ad terram dedit interfectos. Quam deduxisse, etc. quam constabat magam, veneficam fuisse : vide ad iv. 332: Seneca, Herc. Et. 525. sine dubio ex hoc nostro loco: Hoc docta Mycale Thessalas docuit nurus, Unam inter omnes Luna quam sequitur magam. Canendo, incantando, ut carmina, incantationes. Cornua luna mera periphrasis lunæ, quæ non nisi tempore defectus deduci credebatur, quo tempore non corniculata apparet, sed plena. Magis igitur mihi placet vulgata lectio, reluctantis; nam Heinsius qui alteram trium MSS. auctoritate recepit, dativum in hac forma loquendi nimis affectâsse videtur. Lenzius præfeit reluctatæ,

quod habent plurimi (et nostri Regii.) Pro reluctari, verbum proprium in hac re est laborare.

266. Exadius Lapitha etiam apud Homerum et Hesiodum occurrit. Formulam instar habere amat Noster cum aliis, quum quis aliqua re loco alterius, quæ proprie in eum usum destinata, utitur. Sic in Art. Amat. iii. 490. Ætnæi fulminis instar habet. Votivi, ex voto oblati. Ex venatibus partes solebant Diis consecrari et suspendi vel ex arboribus, vel tholo et ad fastigia; Virgilius, Æn. ix. 407 sq. Huic, ab hoc, Heinsius dedit ex MSS. Ramus, cornu ramosum.

272. Tali torre et Perseus, v. 57. utitur. Sed ara nunc jam conjecta erat inter Lapithas ver. 260. Prunitium a pruno nove dictum. Vulgo (et in nostris Regiis) primitium. Dextra a parte tempora nihil aliud, nisi dextra tempora, quemadmodum a læva parte lacerti, ix. 82. Perfringit; unus Leidensis perstrinxit, sed per stringere est leviter tantum sauciare ;

280

Tempora perfringit fulvo protecta capillo. Correpti rapida, veluti seges arida, flamma Arserunt crines; et vulnere sanguis inustus 275 Terribilem stridore sonum dedit; ut dare ferrum Igne rubens plerumque solet, quod forcipe curva Quum faber eduxit, lacubus demittit: at illud Stridet, et in trepida submersum sibilat unda. Saucius hirsutis avidum de crinibus ignem Excutit; inque humeros limen tellure revulsum Tollit, onus plaustri : quod ne permittat in hostem, Ipsa facit gravitas: socium quoque saxea moles Oppressit spatio stantem propiore Cometen; [quit, Gaudia nec retinet Rhotus: "Sic comprecor," in"Cætera sit fortis castrorum turba tuorum!" Semiçremoque novat repetitum stipite vulnus; Terque quaterque gravi juncturas verticis ictu Rupit; et in liquido sederunt ossa cerebro.

289

281. Excutere nunc pulsando extinguere, quum alibi sit quatiendo, verberando expellere atque abjicere. Limen, mox saxea moles. Permittat, immittat.

285. Gaudia nec retinet, etc.] Heinsius suadet aut retinens, aut sicque o precor; quidam sic sic precor, ut apud Virgil. Æn. ii. 660; sed comprecor hoc loco est pro simplici precor ut x. 640. Rhatum etiam Virgilius habet. Sic, in perniciem sociorum. Et optantis et imprecantis sic est. Castra, partes, etiam ver. 577. et v. 128. Semicremus novum vocab. pro semicrematus, dimidia ex parte crematus. Novat repetitum e copia poetica, repetit vulnus: novare aut renovare vulnus, proprie vulnus jam sanatum rescindere, hoc loco novum addere, repetere. Sederunt ossa; vide ad iii. 88.

Victor ad Evagrum Corythumque Dryantaque transit.

290

300

E quibus ut prima tectus lanugine malas
Procubuit Corythus: " Puero quæ gloria fuso
Parta tibi est?" Evagros ait: nec dicere Rhotus
Plura sinit; rutilasque ferox in aperta loquentis
Condidit ora viri, perque os in pectora, flammas.
Te quoque, sæve Drya, circum caput igne rotato
Insequitur; sed non in te quoque constitit idem
Exitus: assiduæ successu cædis ovantem,
Qua juncta est humero cervix, sude figis obusta.
Ingemuit, duroque sudem vix osse revellit
Rhœtus, et ipse suo madefactus sanguine fugit.
Fugit et Orneüs, Lycabasque, et saucius armo
Dexteriore Medon, et cum Pisenore Thaumas;
Quique pedum nuper certamine vicerat omnes
Mermeros, accepto nunc vulnere tardius ibat; 305
Et Pholus, et Melaneus, et Abas prædator aprorum,
Quique suis frustra bellum dissuaserat augur
Astylos: ille etiam metuenti vulnera Nesso, [cus."
"Ne fuge; ad Herculeos," inquit, "servaberis ar-

290. Dryas etiam ab Homero no minatur, ubi est πоμýv λawv, et ab Hesiodo fortiter pugnat et hic. Puero, etc. confer v. 65 sq.

294. Loquentis; unus Mediceus loquenti. Tunc etiam legendum foret viro. Ingenio rursus abutitur: melius Virgilius, ix. 442. qui Nostro præivit, ensem fulmineum Rutuli cla

mantis in ore Condidit adverso.

297. Constitit, idem aut similis fuit ei, qui antea fuerat. Art. Amat. i. 120. Constitit in nulla, qui fuit ante, color.

300. Sudem osse revellit; quidam revulsit: quæ varietas fere ubique

occurrit: sed vide Heinsium ad Heroid. vi. 104. In Regiis nostris est revellit. Apud Virgilium, Georg. ii. 455. Rhatus et Pholus interficiuntur; apud Nostrum fugiunt; nam talia variare solent poetæ. Armus tribuitur Centauro, quia ex parte equus est. Prædator, id est, venator; sic prædari, pro venari, usurpatur: vide ad iii. 225.

308. Astylos ab Hesiodo, Scut. ver. 185. vocatur "Aoßoλoc. Quia augur, propterea vaticinia quædam ejus commemoranda duxit poeta. Etiam v. 146. augur quidam pugnæ interest. De Nesso et Herculeo arcu vide ix. 101-133.

At non Eurynomus, Lycidasque, et Areos, et Im

breus

310

315

Effugere necem; quos omnes dextra Dryantis
Perculit adversos: adversum tu quoque, quamvis
Terga fugæ dederis, vulnus, Crenæe, tulisti:
Nam grave, respiciens, inter duo lumina ferrum,
Qua naris fronti committitur, accipis, imæ.
In tanto fremitu ductis sine fine jacebat
Sopitus vinis, et inexperrectus Aphidas;
Languentique manu carchesia mixta tenebat,
Fusus in Ossææ villosis pellibus ursæ.

Quem procul ut vidit frustra nulla arma moventem,

312. Adversum tu quoque, etc.] Hæc sententia forte fluxit e loco Cæsaris, qui militis cujusdam vulnera adversa ostentantis jactantiam hoc consilio minuit, Nunquam fugiens respexeris; Quintil. Inst. VI. iii. 75. Committi elegantius, quam conjungi, etiam ver. 478; et iv. 309. et 576. Accipis, ut recipis, vulneraris ferro.

316. Ductis sine fine-vinis recte Heins. correxit, quum antea ederetur nullo sensu, cunctis venis, Basileensis primus cunctis curis. Ducere, haurire, bibere; sed vide Heinsium: sine fine, immodice. Ingeniosa quidem est, sed nulla auctoritate fulta, ut mos est, Heinsii emendatio. In Regiis nostris ambobus legitur cunctis sine fine jacebat sopitus venis; quod sensu egere ait Gierig, ego vero haud contemnendum puto: sanguis enim inter somnum per venas lentior fluit, unde liceat poetis dicere de homine ebrio et dormiente: sopitus est totis venis. Languere dicuntur ebrii; Cicero, Catil. ii. 5. vino languidi, confecti cibo. De carchesiis vide ad vii. 247. Miata, in quibus vinum aqua temperatum. Hoc quoque ad mores ebrii pertinet, quod poculum manu adhuc tenebat. Ossææ VOL. IV.

ursa; Oxon. et quinque alii obscænæ, quod, monente Heinsio, defendi posset ex Lucano, vii. 828. ubi ursæ obscana, et Statio, Theb. vi. 865. ubi turpes ursa: similiter apud Nostrum, Trist. III. v. 35. Idem Heinsius laudat tamen Ossaas lynces Statii, Ach. v. 120. et Samnitem ursam Silii, iv. 560. Ossæa, qualis in Ossa monte commoratur. Regii nostri Ossææ, quod servandum.

320. Frustra nulla arma moventem.] Non profuit ei, quod nulla arma movebat; v. 91. Expertem frustra belli, et neutra arma secutum : hoc loco quidam sequentem, pro moventem; et Heinsius mutabat neutra arma sequentem. Regii nostri codices moventem ; nec felix Heinsii emendatio est, quum sequi arma dicatur proprie de bellatoribus, ducis, quem ipsi ultro selegerint, partes ineuntibus; in hoc autem certamine Lapitha quisque cum Lapithis, et Centaurus cum Centauris, pugnare et movere arma debebat. Miscendaque, etc. Sarcasmus in Aphidam, ut ver. 285. in Cometen, et v. 115. in Iapetiden. Jaculum hoc videtur lancea fuisse, quia amento armatum; Isidorus, xviii. 7: "Lancea est hasta

330

Inserit amento digitos: "Miscendaque," dixit, 321
"Cum Styge vina bibas," Phorbas: nec plura mo-
In juvenem torsit jaculum; ferrataque collo [ratus
Fraxinus, ut casu jacuit resupinus, adacta est:
Mors caruit sensu; plenoque e gutture fluxit 325
Inque toros, inque ipsa niger carchesia sanguis.
Vidi ego Petræum, conantem evellere terra [ambit,
Glandiferam quercum: quam dum complexibus
Et quatit huc illuc, labefactaque robora jactat,
Lancea Pirithoi, costis immissa Petræi,
Pectora cum duro luctantia robore fixit.
Pirithoi virtute Lycum cecidisse ferebant,
Pirithoi cecidisse Chromin: sed uterque minorem
Victori titulum, quam Dictys, Helopsque dederunt.
Fixus Helops jaculo, quod pervia tempora fecit, 335
Et missum a dextra lævam penetravit in aurem.
Dictys, ab ancipiti delapsus acumine montis,
Dum fugit instantem trepidans Ixione natum,
Decidit in præceps, et pondere corporis ornum
Ingentem fregit, suaque induit ilia fractæ.

amentum habens in medio: dicta autem lancea, quia æqua lance, ut est æquali amento ponderata vibratur." Ut casu jacuit, vino enim sopitus non se composuerat in pelle sua.

325. Mors caruit sensu; mortuus est sine sensu doloris et mortis. Pleno, quia multum sanguinis inde profluebat. Per toros non arbitror lectum intelligi, ursæ pellem, in qua ille cubabat, sed pulpas pectoris.

327. Petræus etiam est in iis, quos Hesiodus memorat. Ibi péyaç. Robora jactat; jactare vehementiorem hic motum indicat, quam agitare, quod, tamquam proprium, plerumque vere de ventis et hominibus arborem concutientibus usurpatur; i. 303; vii.

340

Verba

586; Horat. I. Od. ix. 12.
cum duro robore conjunge cum fixit ;
infra ver. 387: affixa est cum fronte
manus; v. 125. dextra fixa est et ligno
cohæsit.

334. Minorem titulum (scil. gloriam) dederunt haud dubie, quia ignobiles. A dextra conjunge cum penetravit, non cum missum, ne ita capias ut ii. 311.

337. Ancipiti Heinsius ad Claudianum, viii. 293. explicat, præcipiti; sed præstat haud dubie lectio multorum MSS. ancipitis, id est, bicipitis. Induit ilia fractæ, dum fractæ partes penetrant in ilia orni fractæ. Gronov. ad Senecam, Herc. Fur. 1312. male legit fracta.