Imatges de pàgina
PDF
EPUB

Et duo Thestiada, prolesque Aphareïa Lynceus, Et velox Idas, et jam non femina Cæneus, 305 Leucippusque ferox, jaculoque insignis Acastus, Hippotoosque, Dryasque, et cretus Amyntore Phonix,

310

Actoridæque pares, et missus ab Elide Phyleus :
Nec Telamon aberat, magnive creator Achillis;
Cumque Pheretiade, et Hyanteo Iolao,
Impiger Eurytion, et cursu invictus Echion, [roxque
Naryciusque Lelex, Panopeusque, Hyleusque, fe-
Hippasus, et primis etiamnum Nestor in armis:
Et quos Hippocoon antiquis misit Amyclis;
Penelopesque socer, cum Parrhasio Ancao; 315
Ampycidesque sagax, et adhuc a conjuge tutus
Eclides; nemorisque decus Tegeæa Lycei.

cebant, sed a Neptuno impetraverat, ut et vir esset, et nullo ictu vulnerari posset. Hyg. fab. 14.

308. Actoride, Eurytus et Cteatus, Actoris filii, Phthii. Pheretiades, Admetus, Pheretis filius, Pheris oriundus. Iolaus, notus Herculis socius. Hyanteus, Bootius.

312. Naryx, urbs Locrorum, qui a Lelege Leleges olim appellati. Plinius, iv. 7. Primis in armis; vide ad xii. 183. Hippocoon miserat filios suos, Eræsimum, Alconem et Dexippum. Amycle, urbs antiqua Laconiæ.

315. Penelopes socer, Laertes, Ulyssis pater. Ancæus, Lycurgi filius. Parrhasius, Arcas. Ampycides, Mopsus, Ampyci filius, augur et vates. xii. 455. Sagar; confer v. 146. Eclides, Amphiaraus, Eclei filius, vaticinandi et ipse peritissimus, quem Eriphyla uxor prodidit Adrasto, bellum Thebanis moventi. Hyginus, fab. 128; confer Euripidem, Phoen. 175 sqq.

317. Tegea, oppidum Arcadiæ, Tegeaa dicta, sed infra, versu 426. NoVOL. IV.

nacrina, et Heroid. iv. 99. Manalia. Hic intellige Atalanta. Juvenes, ne nudum nominum catalogum apponeret, notavit quidem et ipsos, sed breviter. Atalantam vero, ut nobilem in mythis, et feminam, et felicem jactu, et spolia deportantem merito copiosius descripsit. Duas autem hujus nominis virgines antiquitas habuit, Arcadicam hanc, Boeoticam alteram, quæ fere confunduntur a scriptoribus antiquis, ut jam monuit Apolludorus, III. ix. 2. Arcadica fuit Jasi, Jasionis aut Jasonis filia: Bœotica Schoenei. Fata hujus Atalantæ, Jasi filiæ, formam, antrum, studium venandi, etc. copiose describit ÆliaVar. Hist. xiii. 1. In Marmore quodam apud Sponium, in Miscel. p. 312. comparet inter reliquos hujus apri venatores, et quidem eo habitu, quo eam describit aprum cum Meleagro venantem Philostrat. Icon. p. 868; unde eam exprimendam curavit Spanhem. ad Callimachum, hymn. Dian. ver 216. Nemoris decus, quia

nus,

E

Rasilis huic summam mordebat fibula vestem;
Crinis erat simplex, nodum collectus in unum:
Ex humero pendens resonabat eburnea lævo 320
Telorum custos; arcum quoque læva tenebat.
Talis erat cultus; facies, quam dicere vere
Virgineam in puero, puerilem in virgine possis.
Hanc pariter vidit, pariter Calydonius heros
Optavit, renuente Deo, flammasque latentes 325
Hausit: et, "O felix, si quem dignabitur," inquit,
"Ista virum!" nec plura sinunt tempusque, pudor-
Dicere: majus opus magni certaminis urget. [que

Silva frequens trabibus, quam nulla ceciderat Incipit a plano, devexaque prospicit arva: [ætas, Quo postquam venere viri, pars retia tendunt:

et forma erat insignis, et venatrix præstantissima.

318. Rasilia opera, quæ in laminas diducta et levigata sunt, id quod faciebant rusores, de quibus vid. Salmasius, Exercit. Plin. p. 736. Summam vestem Lenzius intelligit altius, more venantium, subtractam, quam fibula tenuerit. Fibula mordebat vestem, eleganter, collectam continebat. Aculeus enim fibulæ est quasi dens. Fibulis vestis vel in humeris, vel circa pectus constringebatur. Illæ dicebantur περόναι, hæ, πόρπαι. Alianus, dicto loco, ei tribuit oroλýv åπράγμονα καὶ τοιαύτην, οἵαν μὴ ἀποδεῖν τῆς ̓Αρτέμιδος. Crinis simplex, cultus capillorum simplex. Ope fasciæ colligebantur in nodum atque nodari dicebantur. Auctore Apollodoro, θηρεύουσα ἐν ἐρημίᾳ καθωπλισμévη duréλε. Hinc ex humero, etc. Custodes rerum dicuntur vasa, quæ illas continent; xiii. 703. acerra custos turis.

322. Facies media erat inter puerilem et virgineam, qualis decebat vir

ginem venatricem; confer ix. 712. Ælianus ei tribuit insignem pulchritudinem et fulgorem oculorum, qui perstringeret intuentes, et perturbaret ignavos homines.

324. Hanc pariter vidit, etc.] Præclare notat herois mores, cui gloria e monstro interfecto potior esse debebat. Neque plane omittendus erat hic amor, propter ea, quæ inde a versu 426. sequuntur. Simul hæc valent ad commendandam Atalanta vel pulchritudinem vel dignitatem. Opus certaminis fere dictum, ut certamen pugnæ, xii. 180.

329. Silva frequens, etc.] Locus, ubi aper commorabatur, et unde primus impetus. Quam nulla ceciderat atas: alibi nemoris indicat sanctitatem, hic densitatem. Post incipit a plano sequi debebat, surgit in monte aut clivo molliter ascendente; sed exquisite pro eo, devexu prospicit arva : devexa, loca supina, paulatim descendentia ad planum: prospiciunt loca, unde prospectus in inferiora.

Vincula pars adimunt canibus: pars pressa se

quuntur

332

Signa pedum; cupiuntque suum reperire periclum.
Concava vallis erat, qua se demittere rivi
Assuerant pluvialis aquæ: tenet ima lacunæ 335
Lenta salix, ulvæque leves, juncique palustres,
Viminaque, et longa parvæ sub arundine cannæ.
Hinc aper excitus medios violentus in hostes
Fertur, ut excussis elisi nubibus ignes :
Sternitur incursu nemus, et propulsa fragorem 340
Silva dat: exclamant juvenes, prætentaque forti
Tela tenent dextra, lato vibrantia ferro.

Ille ruit; spargitque canes, ut quisque ruenti
Obstat, et obliquo latrantes dissipat ictu.
Cuspis Echionio primum contorta lacerto 345

332. Vincula, funiculi, quibus ducebantur canes ad venationem. Adimunt verbum in hac re proprium. Confer vii. 769. Pressa, impressa ; xi. 31. presso vomere.

334. Concava vallis, etc.] Tam diligenter singula describit, ut ipse interesse huic venationi tibi videaris. Concava, undique cincta montibus. Ima, margo. Canna breviores sunt arundine. Columella, iv. 32. gracilis et canna similis arundo.

338. Hinc aper excitus, etc.] Venatio ipsa, in qua maxima varietas in describendis jactibus singulis venantium atque motibus apri observata ; in qua phantasiam poetæ admirari licet, quanquam non ipse omnes illos jactus finxisse videtur; nonnullos enim et Apollodorus commemorat. Notandum etiam est, venantes veluti in acie constitisse, ver. 360. atque singulos ordine tela misisse, qui ordo interrumpitur, ubi invidia Atalanta reliquos tangit, versu 389. Fertur,

ut fulgor. Sed hoc docte et ex opinione veterum physicorum expressit, de qua ad xi. 436. Excussæ, concussæ, concurrentes cum ventis. vi. 696: Eriliunt cavis elisi nubibus ignes. Elisi ignes, fulgor. Miror, pluralem displicuisse Schirachio qui putat, aprum non bene cum pluribus ignibus comparari, et præferebat, quod olim edebatur, elisus ignis. At nulla fere in poetarum carminibus pagina est, in qua non pluralis positus sit pro singulari. Incursus, impetus feri. Virgil. Æneid. vii. 676: dat euntibus ingens Silva locum, et magno cedunt virgulta fragore. Confer infra, xi. 365. Prætendi dicuntur venabula, quum iis excipitur irruens fera. Prætenta tenent, prætendunt. Vibrantia ferro exquisitius, quam, habentia ferrum, quia venabula, dum moventur, vibrare dicuntur.

344. Obliquo ictu; apri enim in obliquum solent ferire.

Vana fuit, truncoque dedit leve vulnus acerno.
Proxima, si nimiis mittentis viribus usa

349

355

Non foret, in tergo visa est hæsura petito:
Longius ît auctor teli Pagasæus Iason.
"Phoebe," ait Ampycides, "si te coluique coloque,
Da mihi, quod petitur, certo contingere telo."
Qua potuit precibus Deus annuit: ictus ab illo,
Sed sine vulnere, aper: ferrum Diana volanti
Abstulerat jaculo; lignum sine acumine venit.
Ira feri mota est; nec fulmine lenius arsit:
Lux micat ex oculis, spiratque e pectore flamma.
Utque volat moles, adducto concita nervo,
Quum petit aut muros, aut plenas milite turres;
In juvenes vasto sic impete vulnificus sus
Fertur, et Eupalamon Pelagonaque dextra tuentes
Cornua prosternit: socii rapuere jacentes.
At non letiferos effugit Enæsimus ictus,
Hippocoonte satus: trepidantem, et terga parantem
Vertere, succiso liquerunt poplite nervi.

349. Auctor teli, qui mittit telum, ut Virgilius, Æn. ix. 420.

350. Ampycides.] Palatinus, Cantabr. Oxoniensis, Arundelianus, aliique plurimi, Eclides; æque bene; nam etiam Amphiaraus sacerdos Phobi ideo hunc invocat. Euripid. apud Hermogen. p. 564. ὦ Ζεϋ, γένοιτο καταβαλεῖν τὴν σῦν ἐμέ. Εt passim occurrunt tales preces inter pugnandum, ut Æn. xi. 785. Si te colui solenne in sacerdotum precibus. Homer. Il. A. 39 sqq. In his colere est, sa

cra adolere. Da mihi. Vide ad i. 486. Certum, quod ferit scopum. Qua, quatenus, quantum. Ferrum Diana. Regii nostri habent ferrumque Diana. In Diana prima syllaba quandoque producitur; Virg. Æneid. i. 499. Exercet Diana choros; sed me

361

lius et frequentius corripitur. Apud Homerum et Virgilium sæpe Deus aliquis detorquet hastam missam.

357. Moles, lapides molares ejecti e ballistis, quæ non minus, quam arcus nervum habebant, qui adducebatur apud Virgilium, Æn. xi. 616. Acontius ruit in morem tormento ponderis acti. Impete antique pro, impetu, ut iii. 79. ubi etiam vasto additur. Vulnificus sus; hic Schirachius observat esse pingentem numerum. Compares ex Horatio, ridiculus mus. Similia Virgilius in Georgicis habet. Eupalamon et Pelagon supra in catalogo non nominati, nec aliunde noti. Dextra tuentes cornua; aciem nempe in aprum direxerant, cujus dextrum cornu hi duo defendebant.

364. Succiso poplite.] Sixii et Gro

365

Forsitan et Pylius citra Trojana perîsset
Tempora: sed sumpto posita conamine ab hasta,
Arboris insiluit, quæ stabat proxima, ramis;
Despexitque loco tutus, quem fugerat, hostem.
Dentibus ille ferox in querno stipite tritis,
Imminet exitio; frendensque recentibus armis,
Actoridæ magni rostro femur hausit adunco. 371
At gemini, nondum cœlestia sidera, fratres,
Ambo conspicui, nive candidioribus ambo
Vectabantur equis, ambo vibrata per auras
Hastarum tremulo quatiebant spicula motu. 375
Vulnera fecissent; nisi setiger inter opacas,
Nec jaculis îsset nec equo loca pervia, silvas.
Persequitur Telamon, studioque incautus eundi,
Pronus ab arborea cecidit radice retentus.
Dum levat hunc Peleus, celerem Tegeæa sagittam

novianus tertius, succiduo, quod olim Heinsius probaverat. Regii nostri nihil mutant. Pro succiso Silius, iv. 343. caso poplite; sed succiduus poples est eorum, quibus animus linquitur. Vide Burmannum. Nervi, qui in poplite sunt plurimi; unde nervosus poples. Liquerunt, defecerunt.

365. Pylius, Nestor. Citra, ante. Trojana tempora, Trojæ excidium, ut recte interpretatur Regius. Tempora enim passim, etiam apud Ciceronem, de calamitoso statu hominis, aut civitatis: vide Ernesti Clav. Cic. h. v.

Sumere conamen, vim addere salienti corpori. Posita ab hasta, hasta telluri impressa. Confer ii. 786; iv. 710. Fugerat, effugerat.

369. Tritis.] Laudat Burmannus Senec. I. de Orat. i. dentes acuuntur attritu. Idem nescit, annon jure poetæ luxurianti objici possit, hoc longioris moræ fuisse ; neque vacâsse apro, tot circumstantibus venatoribus,

[blocks in formation]
« AnteriorContinua »