Fata sinunt: Magnetas adit vagus exul, et illic . Sumit ab Hæmonio purgamina cædis Acasto.

VIII. Interea fratrisque sui, fratremque secutis Anxia prodigiis turbatus pectora Ceyx, 411 Consulat ut sacras, hominum oblectamina, sortes, Ad Clarium parat ire Deum : nam templa profanus Invia cum Phlegyis faciebant Delphica Phorbas.

415

Consilii tamen ante sui, fidissima, certam
Te facit, Halcyone: cui protinus intima frigus
Ossa receperunt, buxoque simillimus ora
Pallor obit, lacrimisque genæ maduere profusis.
Ter conata loqui, ter fletibus ora rigavit ;
Singultuque pias interrumpente querelas,

66

420

"Quæ mea culpa tuam," dixit, "carissime, mentem
Vertit? ubi est, quæ cura mei prius esse solebat?
Jam potes Halcyone securus abesse relicta;
Jam via longa placet; jam sum tibi carior absens.
At puto per terras iter est, tantumque dolebo; 425
Non etiam metuam; curæque timore carebunt.
Æquora me terrent, et ponti tristis imago:
Et laceras nuper tabulas in litore vidi;
Et sæpe in tumulis sine corpore nomina legi.

421. Quæ mea culpa, etc.] Dolorem exprobrationibus et suspicionibus declarat, verissime quidem e natura amantium. Vertit. mutavit, abalienavit a me. Heinsius suum Eia (vide ad vi. 640.) hic quoque inserere volebat: quum in versu superiore pro dixit Florentinus haberet vertit, hoc recipiendum putabat et deinde legendum Eia ubi jam quæ, etc. Cura est amor. Securus, sine cura, quid fiat relicta conjugi.

425. At puto: vide ad ii. 566. Cura, desiderium. Imago, cogitatio ponti, quem mihi ante oculos pono, in quo sæpe, etiam nuper, naufragia facta cognovi. Tacitus, Hist. iv. 58. Horret animus tanti flagitii imagine; Virgilius, Æn. iv. 405. pietatis imago. Ita et supra viii. 508. Metus hic mu

liebri in primis animo convenit. In
laceris tabulis non debebat hærere
Safftius, qui vertit, die verfiümmelten
Gemaehlde von Schiffbrüchen. Quis
enim non videt, esse fractas navis ta-
bulas et in litus ejectas? Naufragis,
omninoque mortuis, quorum corpora
reperiri non poterant, tumuli inanes
extrui solebant: vide vi. 568. Præ-
fert Heinsius ex primo Mediceo in
titulis. Sine causa; tumuli habebant
titulos, ergo etiam nomina. Laudat
Burmannus e Quintil. Inst. vii. 3.
Nomen tumulo, quem (in litore) er-
truxerant, inscripserunt. Sed Noster
quoque exempla suppeditat similia.
Mox ver. 706: In sepulcro-junget
nos litera; xii. 2. tumulo quoque no-
men habenti. Accedit, quod additur
sine corpore.
Heinsius malit etiam
sine nomine corpora, ut intelligantur
naufragi post in litus ejecti et in ig-
nota ora terræ mandati. Sed recla-
mant omnes Cod. et durum foret, cor-
pora legi. Illud autem nos morari
non debet, quod istis temporibus non-

430

Neve tuum fallax animum fiducia tangat,
Quod socer Hippotades tibi sit, qui carcere fortes
Contineat ventos, et, quum velit, æquora placet.
Quum semel emissi tenuerunt æquora venti;
Nil illis vetitum est, incommendataque tellus
Omnis, et omne fretum: cœli quoque nubila vexant,
Excutiuntque feris rutilos concursibus ignes. 436
Quo magis hos novi, nam novi, et sæpe paterna
Parva domo vidi, magis hos reor esse timendos.
Quod tua si flecti precibus sententia nullis,
Care, potest, conjux, nimiumque es certus eundi,
Me quoque tolle simul: certe jactabimur una; 441

dum tituli inscribebantur tumulis. Centies Noster confundit tempora.

430. Neve tuum fallax, etc.] Accommodate hæc de ventis ad personarum rationem dicta. Namque et fiducia illa facile tangere poterat Hippotade scil. Æoli generum, nec melius quisquam eam refellere, quam ejusdem Dei filia. Fiducia illa virili animo convenit, sollicitudo hæc muliebri. De carcere Hippotada confer iv. 662. Fortes, rapidi aut feroces. Irati, quibuscum comparatur mare turbidum, et placari dicuntur et pacari. Itaque hæc duo verba ubique fere, etiam hoc loco in MSS. permutantur: vid. Bentleius ad Horat. Art. Poet. 197.

433. Tenuerunt, incubuerunt. Quia venti et æquora præcedunt, Heins. suadet tenuerunt cærula aut aera fratres, ut alterum e glossa natum sit. Nil illis vetitum est, nil pro vetito habent. Graviter eos hoc nomine increpat Æolus apud Virgilium Æn. i. 132. Incommendata. Quæ commendata habemus, eorum curam præcipuam gerere debemus. Hinc incommendatus, cui non parcimus, quem impune violare licet; nove dictum.

Vexant, contorquent. Respexit autem h. 1. Lucret. i. 279: Venti corpora cæca, Quæ mare, quæ terras, quæ denique nubila cæli Verrunt, ac subito vexantia turbine raptant. Fulgura et tonitrua excitabant, e Democriti, Stoicorum aliorumque sententia, venti cum nubibus concurrentes: vid. Lucretius vi. 95 sqq; 172 sqq. Confer supra vi. 693 sqq.

438. Magis hos reor.] Plures magis hoc, quod probat Burmannus, quia jam dixit hos. Regii nostri hoc, quod recte probavit Burm. Id est, ob hoc, ex hoc, etc. hos glossa est.

441. Tolle, scil. nave aut in navem, navi impositam fac comitem itineris. Cic. ad Q. Fratrem ii. 10. ut te proficiscens non tollerem in rhedam. Plenius Horatius, II. Serm. vi. 42. quem tollere rheda vellet, iter faciens. Jactari proprie et de periculis navigantium, et de corporibus eorum, qui naufragio perierunt. Nec, nisi quæ patiar, etc. Nempe metus multa mala temere fingit. Seneca Epist. 13." Nescio quomodo vana magis perturbant. Vera enim modum habent; quidquid ex incerto venit, conjecturæ et licentiæ paventis animi traditur."

Nec, nisi quæ patiar, metuam; pariterque feremus Quidquid erit; pariter super æquora lata feremur."

66

Talibus Æolidos dictis lacrimisque movetur [est; Sidereus conjux; neque enim minor ignis in ipso Sed neque propositos pelagi dimittere cursus, 446 Nec vult Halcyonen in partem adhibere pericli; Multaque respondit, timidum solantia pectus; Nec tamen idcirco causam probat: addidit illis Hoc quoque lenimen, quo solo flexit amantem: 450 Longa quidem nobis omnis mora; sed tibi juro Per patrios ignes, si me modo fata remittent, Ante reversurum, quam luna bis impleat orbem." His ubi promissis spes est admota recursus; Protinus eductam navalibus æquore tingi, Aptarique suis pinum jubet armamentis. Qua rursus visa, veluti præsaga futuri, Horruit Halcyone; lacrimasque emisit obortas;

445. Sidereus sæpe apud poetas ad præstantiam eximiain referendum, sed nunc ad originem Ceycis; vid. ver. 271. Ignis, ardor amoris.

449. Causam ei probat, facit, ut consilium suum bonum ei videatur; vid. Ernesti Clav. Cic. h. v. Phædr. IV. xxiv. 11. Opus approbavit. Flexit, solatus est.

452. Per patrios ignes.] Per patrem meum Luciferum stellam lucidissimam. Luna bis. Regii nostri bis luna; quod discrimen parum movere debet, nisi quod ante vocalem bis sæpius corripiatur. Luna bis impleat orbem. Heroid. ii. 3. Cornua quum Lunæ pleno quater orbe coissent, Litoribus nostris ancora pacta tua est.

454. Spes est admota recursus, spes est facta celerioris reditus. Curtius IX. ix. 7. quo propius spes admovebatur. Eleganter enim spes dicitur admoveri,

455

propius adduci, quum sit spes celerioris eventus. Opp. longa et lenta spes Heroid. ii. 9; xvii. 108. Recursus, reditus navigantium. Navale, locus in litore, ubi lignis suppositis stabant naves siccæ; iii. 661. Quum iis opus est, lignis teretibus subjectis retrahuntur in mare, quod proprie deduci dicitur, vi. 445; sed h. 1. educi, quia additur navalibus. Aptari. Quidam armari: sed armuri armamentis Burmannus non censet Ovidianum esse; addit posse legi ornari, quod verbum in hac re proprium sit. Regii nostri aptari. Armamenta, vela, remi, rudentes et omne instrumentum nauticum. lis (casu sexto) aptatur navis, id est, instruitur, ornatur; Virgilius Æn. iii. 472. classem velis aptare jubebat. Cæterum Quintil. Inst. ix. 4. 65. placet, si clauditur versus quadrisyllabo, quale armamentis.

Amplexusque dedit; tristique miserrima tandem
Ore, vale, dixit; collapsaque corpore tota est. 460
Ast juvenes, quærente moras Ceyce, reducunt
Ordinibus geminis ad fortia pectora remos;
Æqualique ictu scindunt freta: sustulit illa
Humentes oculos; stantemque in puppe recurva,
Concussaque manu dantem sibi signa maritum 465
Prima videt, redditque notas: ubi terra recessit
Longius, atque oculi nequeunt cognoscere vultus,
Dum licet, insequitur fugientem lumine pinum.
Hæc quoque ut haud poterat spatio submota videri,
Vela tamen spectat summo fluitantia malo.
Ut nec vela videt, vacuum petit anxia lectum;

460. Collapsa: vide ad x. 186; Heroid. ii. 130. Linquor, et ancillis excipienda cado.

461. Juvenes, remiges: etiam Homer. sic, koupot. Quærente moras, ut solent, qui ægre ab aliquo divelluntur. Confer Heroid. ii. 93; Tibullum I. iii. 15. Reducunt-freta: graphice describit laborem remigum. Lucanus iii. 543: Tum cærula verrunt, Atque in transtra cadunt, et remis pectora pulsant. Ordinibus geminis, quia nave biremi utuntur; nam triremes serius inventæ: vid. Heinsius et Burmannus. Similiter Virgilius En. v. 119. triremem describit, triplici pubes quam Dardana versu Impellunt; terno consurgunt ordine remi. Æquali, ad numerum modum iis dabat musicus nauticus, de quo Silius vi. 212. 465. Concussaque manu.] Unus Palatinus complosaque; ita Gebhard. etiam Crepund. iii. 2. et ita aliquoties Petronius; sed, ait Burmannus, ex longinquo signa dare quum volumus, magis jactamus et concutimus, quam complodimus manus. Concussa manu, jactatis manibus; in Heroid. x. 438. Ariadne Theseo: Jactate late signa

470

dedere manus, Candidaque imposui longa velamina virge. Supra v.596. Ercussa brachia jacto. Notas reddit, signa vicissim dat, signis respondet. Recedere loca suaviter dicuntur a quibus ipsi celeri cursu abimus; Virgilius, Æn. iii. 72; Silius ii. 157. Cæterum confer Heroid. xiii. 1-25. ubi idem Laodamiæ sensus.

470. Fluitantia, in aere moto, tanquam in fluctibus. Hoc elegantius, quam volitantia. Etiam Plinius, Pan. cap. 81. Non ille fluitantia vela oculis sequitur, et Propertius iii. 17. de velis theatrorum, Pleno fluitantia vela theatro. Art. Amat. iii. 148. capillis motis tribuuntur similes fluctibus sinus. Præiverat Lucretius iv. 75. vela trementia flutant.

471. Vacuum: vide ad x. 438. Se ponit toro, recumbit in toro, cubitum it. Lectus et torus differunt: lectus curarum nutritor; vide viii. 655. et infra versu 608. Pars, alter conjugum; I. Trist. ii. 44. de conjuge sua, Si peream, Dimidia certe parte superstes ero. Absit. Multi abstit, quod etiam Priscianus in suo reperit, qui interpretatur abstitit. Priscianum se