Imatges de pàgina
PDF
EPUB

250

Traxit in exemplum; ferroque incidit acuto 245
Perpetuos dentes; et serræ repperit usum.
Primus et ex uno duo ferrea brachia nodo
Vinxit, ut, æquali spatio distantibus illis,
Altera pars staret; pars altera duceret orbem.
Dædalus invidit, sacraque ex arce Minervæ
Præcipitem mittit, lapsum mentitus: at illum,
Quæ favet ingeniis, excepit Pallas; avemque
Reddidit, et medio velavit in aere pennis.
Sed vigor ingenii quondam velocis, in alas
Inque pedes abiit: nomen, quod et ante, remansit.
Non tamen hæc alte volucris sua corpora tollit,
Nec facit in ramis altoque cacumine nidos;
Propter humum volitat, ponitque in sepibus ova;
Antiquique memor metuit sublimia casus.

254

IV. Jamque fatigatum tellus Ætnæa tenebat 260 Dædalon: et sumptis pro supplice Cocalus armis Mitis habebatur: jam lamentabile Athenæ

[blocks in formation]

258. Ponitque in sepibus ova.] Plinius, x. 32: Perdices spina et frutice sic muniunt receptaculum, ut contra feras abunde vallentur, et sqq. Antiquique, etc. Similis sententia, ii. 378.

260-545. Eneus, Parthaonis filius, Ætoliæ rex, cujus urbs Calydon, quum Dianæ cultum neglexisset, illa terris ejus vastum aprum immisit, qui segetes vastaret, pecudesque trucidaret. Fabula satis celebrata a scriptoribus antiquis. Confer. Homerus, II. i. 529; Callimachus, hymn. Dian. 216; Diodorus, iv. p. 240; Apollodorus, I. viii. 2; III. ix. 2; Hyginus,

fab. 171-174; Pausanias, Arcad. p. 692; Antoninus, 2. ex Nicandro. Etiam Pherecydes et Euphorion narraverant fabulam, tum Euripides in Meleagro tractaverat, unde non nisi pauca fragmenta supersunt, quæ habes in Valkenar. Diatr. p. 137 sqq. Eam fabulam Latinam fecerat Attius. In prima mythi parte usque ad versum 300. Noster Homerum sequitur, et singula, quæ ille breviter memorat, suo modo exornat. Transit autem ad sqq. per Thesei laudes. Jamquehabebatur. Vide ad versum 183. Fatigatum vel volatu, vel luctu et ærumnis, ut iv. 563. Cadmus luctu serieque malorum victus. Armis contra Minoa, qui Dædalum sibi deposcebat. Mitis habebatur, commiseratione Dædali tactus eum in tutelam receperat : habebatur pro vulgari, erat.

Pendere desierant, Thesea laude, tributum. Templa coronantur; bellatricemque Minervam Cum Jove, Disque vocant aliis: quos sanguine

265

voto, Muneribusque datis, et acerris turis honorant. Sparserat Argolicas nomen vaga Fama per urbes Theseos et populi, quos dives Achaïa cepit, Hujus opem magnis imploravere periclis: Hujus opem Calydon, quamvis Meleagron haberet, Sollicita supplex petiit prece: causa petendi 271 Sus erat, infestæ famulus vindexque Dianæ.

quæ

263. Laude, virtute Thesei gloriosa. In antiquissimis donariis, lætitiæ et grati animi signis, erant coronæ, quibus super postibus suspensis templa ornabantur. Æn. ii. 249. delubra festa velare fronde. Vocunt, invocant, invitant ad sacra, e ritu et formula solenni, de qua Burmannus ad x. 3. Infra, versu 580. plenius ad sacra vocare. Quos, etc. De triplici hoc honorum genere confer vii. 159 sqq. Munera, donaria, ȧvalýμaтa, titulo aliquo insignita in templis vel suspendebantur, vel reponebantur. Acerra turis, tus; continens pro contento. Forte alicui e MSS. tribus et viginti magis placeat acervis, ut multitudo turis accensi indicetur. iv. 758. largis satiantur odoribus ignes; vii. 160. congestaque flamma Tura liquefiunt: sed et Æn. v. 745. plena supplex veneratur acerra. Cæterum ture illis temporibus nondum venerabantur Deos. Pro adorant, quod dederat Heinsius e pluribus MSS. revocavi honorant. Etenim honorare Deos templis, aris, victimis formulæ solennes apud Græcos et Latinos. Ipsa sacra eleganter honores dicuntur. Mox versu 280. Diana se inhonoratam vocat. Regii nostri habent ado

rant.

267. Spargere nomen, ut spargere rumores. Vaga eam ipsam ob causam, quod late spargit rumores et nomina. Dives, scilicet, populorum. Multi illi, quos Achaia, Græcia, cepit, habet, populi eum imploravere. Id verum est. Inde proverbium, our ἄνευ γε Θησέως, quo omnium rerum societas indicabatur. Zenob. v. 33. Calydon, Olenos, Pleuron, urbes Etoliæ celeberrimæ. Quamvis Meleagron; sic satis et Thesea et Meleagron laudat simul.

271. Causa petendi Sus, etc.] Sequitur perspicua, accurata, multisque luminibus exornata narratio. Infesta; Langermannianus, inculta, neglectæ. Famulus, per quem Diana vindictam exercebat. Etiam Dii minores, quorum ministeriis superiores utebantur, horum famuli dicuntur. Successus anni, fertilitas. Plenus, frugibus abundans. Vulgo (sicuti et nostris Codicibus Regiis) editur plenis, quod dictum, ut Pont. IV. vii. 17. pleni fructus, plurimi. Vide ad x. 290. Palladios latices, oleum. Euripides: Οὗτος ποτ', ἐκ γῆς πολύμετρον λαβὼν στάχυν θύων ἀπαρχὰς οὐκ ἔθυσε παρθένῳ 'Ατέμιδι. Ea sacra vocat Homerus, versu 530. Gaλvoia, ubi vide Schol. Lips. in not. Ern.

Enea namque ferunt, pleni successibus anni
Primitias, frugem Cereri, sua vina Lyæo,
Palladios flavæ latices libâsse Minervæ.

275

Cœptus ab agricolis Superos pervenit ad omnes
Invidiosus honos: solas sine ture relictas
Præteritæ cessâsse ferunt Letoïdos aras.
Tangit et ira Deos: "At non impune feremus;
Quæque inhonoratæ, non et dicemur inultæ;" 280
Inquit: et Eneos ultorem spreta per agros
Misit aprum: quanto majores herbida tauros
Non habet Epiros; sed habent Sicula arva minores.
Sanguine et igne micant oculi; riget ardua cervix;

276. Agricolæ, Dii rustici, in quibus Minerva propter oleum etiam a Virgilio, Georg. i. 18. numeratur. Tibullus, I. i. 14: quodcunque mihi pomum novus educat annus, Libatum agricolæ ponitur ante Deo. Invidiosus, qui invidiam creat, aut qui cum invidia expetitur a pluribus. iv. 794. spes invidiosa procorum. vi. Fast. 63. invidiosus honor. Sed longe plurimi scripti, ambitiosus, non minus eleganter. Ambitiosa enim quæ studiose affectantur, ut gratia et auctoritate valere videaris. Solas-aras. Hom. versu 532. οἴη δ' οὐκ ἔῤῥεξε Διὸς κούρῃ. Hoc Noster verbis nimium fere cumulatis expressit. Cessare, otiosum stare. Sic ager cessans, Virg. Georg. i. 71. Præteritur, cui denegatur aliquid. Ergo præterita eadem quæ inhonorata. Apud Apollodorum causa cessationis fuit oblivio, μόνης Αρτέμιδος ἐξελάθεTO. Dubiam relinquit Homerus. Postea, forte hoc malo inducti, Calydonii Dianam cognomine Laphrian fecere patronam suam. Pausanias, Messen. p. 357.

279. At sic ponitur in principio minarum, increpationis, admirationis. Vide xii. 367. Adjectivum neus

habent et alii, quos Heinsius et Burmannus laudant. Homerus, Oivños áλwhy. Inquit in fine orationis.

282. Quanto majores, etc. Excellentissima horrendi monstri descriptio hinc incipit. Atqui talis tantusque esse debebat aper, ad quem tollendum totius Græciæ principes concurrebant. Homerus breviter, σῦν ἄγριον, ἀργιόδοντα, Ος κακὰ πόλλ ̓ ἔρδεσκεν. Apollodorus, Κάπρον ἔξοχον μεγέθει Tε Kai póμŋ vocat. Confer. cum hoc loco lupi descriptio, xi. 365 sqq. Non habet, etc. Debebat dicere, neque Epiros, neque Sicula arva habent; sed variavit orationem. Plinius, viii. 45: In nostro orbe Epiroticis (bubus) laus maxima, a Pyrrhi, ut ferunt, jam inde regis cura. Id consecutus est, non ante quadrimatum ad partus vocando. Pragrandes itaque fuere, et hodieque reliquæ stirpium durant.

284. Sanguine, scilicet, suffusi, quia oculi igne rubescunt: xi. 368. rubra suffusus lumina flamma; Æn. ii. 210. Ardentesque oculos suffecti sanguine et igni. Riget ardua, recta eminet, ut xi. 156. riget arduus Tmolus. Apri non habent cervicem erectam, sed pronam. Itaque prætulerim, quod

285

Et setæ densis similes hastilibus horrent;
Stantque velut vallum, velut alta hastilia, setæ :
Fervida cum rauco latos stridore per armos
Spuma fluit: dentes æquantur dentibus Indis:
Fulmen ab ore venit; frondes afflatibus ardent.
Is modo crescenti segetes proculcat in herba: 290
Nunc matura metit fleturi vota coloni;

præter unum MSS. omnes habent, riget horrida, ut dura, immobilis cervix indicetur, setis eminentibus. Aut rigere naturam setarum exprimit: ver. 428. rigidis horrentia setis. Hoc sumpto versus proximus delendus.

285. Et seta densis, etc.] Hujus et sequentis alterutrum versum delendum esse, apparet. Priorem improbat Heinsius, posteriorem Burm. Gronov. Obs. iii. 18. conj. vallus vel valli. Spuma sæpe feris iratis tribuitur. Sed Noster eam facit fervidam et rauco stridore defluentem. Satis terribiliter. Equantur, non candore (quanquam Homerus candidos ejus dentes memorat,) sed magnitudine; non enim laudare vult ferum, sed horribilem describere. Infra, versu 429. magnis insignia dentibus ora. Indus, Indicus, ut Maurus, Mauricus, etc. De fulmine apri vide ad i, 305; fulmineum os est ii. Fast. 232. Nunc possis flammam e pectore spirantem intelligere e versu 356. Ea ardebant frondes. Ante oculos Noster locum Apuleii Metamorph. viii. in descriptione apri, habuisse videtur.

290. Is modo crescenti.] Homerus non nisi arbores altas cum radicibus et floribus excisas, hominesque multos trucidatos breviter memorat. Confer Apollodorum, ubi τὴν γῆν ἄσπορον ἐτίθει, etc. Crescenti in herba, tene

ram segetem. Sic tenera in herba, Virgilius, Georg. i. 112; et primis in herbis, Noster, v. 482. Non bene Heinsius præferebat, Non vel nec ma

tura, eam quidem ob causam, quod leve fuerit damnum, si matura. Rectius multo Burmannus: "Nunc matura retinui, quia major et præsentior dolor, si jam matura, quæ tempestates et calamitates evasisse videntur, frumenta vastet et metat aper, et ita longi labor irritus anni pereat. Præterea bis idem diceret; nam versus præcedens agit de crescentibus et adhuc immaturis, nunc de segetibus maturis, et jam spicas plenas ostendentibus, ut fere Cererem, id est, panem ferant. Nam hoc volunt illa, Et Cererem in spicis intercipit." Matura metit, quod verbum cum delectu positum et bene convenit alteri intercipit. Metere autem etiam pro amputare ponitur. Vota coloni, ut i. 272. Intercipit. Burmannus hunc locum ita explicat: "Quæ scilicet debebantur areæ, et horreo et pistori, qui in farinam redigeret, sus sibi vindicat." Intercipere verbum elegans, ante capere, quam ad dominum, locum, usum destinatum veniat. Terent. Eun. I. i. 35: Nam quod nos capere oportet, hæc intercipit. Hic quoque modum servare nescivit; itaque subjecit illa, area, etc. Quanquam suavi metaphora areæ expectatio et agris promissio tribuitur in tanta calamitate non curat lector scire, qui sensus horreorum fuerint. Plinius, Panegyr. 81. hanc ipsam forte venationem respiciens, submotam campis irruptionem ferarum et obsidione liberatum agrestium labo

rem memorat.

Et Cererem in spicis intercipit: area frustra,
Et frustra expectant promissas horrea messes.
Sternuntur gravidi longo cum palmite fœtus,
Baccaque cum ramis semper frondentis olivæ. 295
Sævit et in pecudes; non has pastorve canesve,
Non armenta truces possunt defendere tauri.
Diffugiunt populi, nec se, nisi moenibus urbis,
Esse putant tutos; donec Meleagros, et una
Lecta manus juvenum coîere cupidine laudis. 300
Tyndaridæ gemini, spectatus cæstibus alter,
Alter equo; primæque ratis molitor Iason;
Et cum Pirithoo, felix concordia, Theseus;

294. Sternuntur succulentæ uvæ cum vitibus. Pecudes, greges nam opponitur armentis.

300. Lecta manus.] Callimachus, ἐπίκλητοι ἀγρευτῆρες; Apollodorus, τοὺς ἀρίστους ἐκ τῆς Ἑλλάδος πάντας ; Homerus, ver. 539. Μελέαγρος, Πολλέων ἐκ πολίων Θηρήτορας ἄν δρας ἀγείρας Καὶ κύνας. Confer. Callimachus, ver. 218. Plerique fere omnes interfuerant navigationi Colchica; nam tempore posterior fuit hæc venatio, ut intelligendum e Pausania, Arcad. p. 606. Antiquissimis illis temporibus, quibus fortitudo una esset virtus, qua excellere laudi duceretur, tali occasione confluere undique solebant, qui fortitudinis gloriam appeterent. Nomina horum lectorum juvenum habent etiam Hygi. nus, fab. 173. et Apollodorus; quanquam hic plura omittit, ille alia nonnulla substituit. Principes eorum spectabantur depicti in tabula apud Tegeatas Pausanias, Arcad. p. 693. Apud Euripidem nuntius inducebatur describens, quo quisque habitu ex istis ducibus fuerit: Macrob. Saturn. v. 18. ubi versus quosdam ex illa scena servavit.

301. Tyndarida gemini.] Castor et Pollux, gemelli Tyndari filii, ac Ledæ putati, quum essent Jovis, quorum alter castibus, Pollux fuit pugil inclytus, π áуalds; alter equo, Castor equorum domitor, ἱππόδαμος : vide Homerum, Iliad. P. 237. Spectatus cæstibus alter, Alter equo. De prima Jasonis rate, vide ad VI. libri finem. Molitor, suasor et auctor, sive fabricator.

303. Thesei cum Pirithoo, Ixionis filio, Larissæo, amicitia celebrata a multis Horatius, IV. Od. vii. 25; Noster, Trist. i. 8; et infra, xii. 229; Hyginus, fab. 79. Concordia; virtutes pro ipsis hominibus poni solent. xii. 178. Nestor prudentia. Duo Thestiada, Plexippus et Toxeus, Thestii filii, Althææ fratres. A Pausania, p. 693. vocantur Prothous et Come

tes.

A Lactantio in argumento additur tertius Agenor. Aliter rursus Apollodorus et Hyginus, fab. 173. ubi vide Munkerum. Lynceus et Idas, Messenii, Apharei filii. Pausanias, Messen. p. 283 sqq.; Apollon. Rhodius, i. 151. ubi væέρßıç "Idαç. Cœneus, Elati filius, Magnesius, quem ab initio feminam fuisse nonnulli di

« AnteriorContinua »