195 Obruta verba refert, dominique coarguit aures. 194-220. Apollo et Neptunus Laomedonti muros extruunt.] Homerus, Il. . 443 sqq: Pindarus, Ol. H. 41; Apollodorus, II. v. 9; Hyginus, fab. 89; Servius ad Virgilium, Æn. i. 553; ii. 610. Anonym. de Incredibilibus ab Allatio editus, cap. 6. auctor est, aurum sumpsisse Laomedontem ad muros extruendos ex templis Neptuni et Apollinis, neque id pro sacramento præstito reddidisse. Tractaverat hæc et Hesiodus in Heroica genealogia, ut e Schol. Lycophr. ad v. 34 et 393. constat. 195. Angustum citra pontum.] Apollo versus mare vehitur, sed citra pontum Helles, Hellespontum, cui Troas adjacebat, consistit. Helle Athamantis et Nepheles filia, Phrixi soror, quæ in angusto illo freto periit, eique nomen dedit; Apollodorus, lib. i. p. 39; Palæphatus, 31. 197. Dextera Sigai.] Non longe ab Ilio sinus quidam Hellesponti litus incurvabat. Ibi Sigaum et Rhateum, duo promontoria cum oppidis cognominibus, quorum illud Achillis, hoc Ajacis sepulcro postea nobilitatum est; Mela i. 18. Sed Noster loco promontorii, profundum, mare, appellavit. Punompheo Jovi etiam Græci sacra faciunt apud Homerum, Il. e. 48. ubi Eustath. ὁ πάσης μαντείας aïriog, seu melius, ut origo vocis appareat, ὁ πασῶν ὀμφῶν αἴτιος, omnis artis vaticinandi auctor; vide Potter. ad Lycophr. Cassand. ver. 6. Ordo autem verborum est hic: Dextera pars Sigai sive lava Rhætei est ara, h. e. in dextra parte Sigæi est ara. Utriusque promontorii mentionem hic facere voluit. 199. Inde.] Quidam (et noster Regius A.) Unde. Nova Troja, Ilium nuper conditum ab Ilo, Laomedontis patre. Apud Apollodorum muris cingunt Pergamum. Moliri, ponere, extruere. Virgilius, Æn. i. 423. pars ducere muros, Molirique arcem. Susceptum nunc substantive, cœptum. Crescere, promoveri. 202. Genitore.] Etiam apud Valerium Flaccum, iv. 571. Neptunus pater maris; et Statius Ach. i. 61. magni rector genitorque profundi. Sed quæritur, quo sensu ita dicatur. Burmannus ad Virgilium, Æn. i. 155. vult, Deos dici earum rerum genitores, quibus præsunt. Improbat eam rationem Heynius monetque, genitoris et patris nomine insigniri Deos seniores, mox et quoscunque alios, nihilque aliud significari nisi venerabiles, sanctos. 203. Phrygioque tyranno, etc.] Se Ædificant muros, pacto pro mœnibus auro. Stabat opus: pretium rex inficiatur, et addit, 205 Perfidiæ cumulum, falsis perjuria verbis, 66 Non impune feres;" rector maris inquit: et omInclinavit aquas ad avaræ litora Trojæ; [nes Inque freti formam terras convertit; opesque 209 Abstulit agricolis; et fluctibus obruit arva. [stro Pœna neque hæc satis est: regis quoque filia monPoscitur æquoreo: quam dura ad saxa revinctam Vindicat Alcides, promissaque munera, dictos cundum Homerum servire per annum Laomedonti coacti sunt, quod Jovem vincire voluerant: eoque tempore Neptunus urbem et muros condidit, Apollo boves pavit. Apud Apollodorum ambo, τὴν Λαομέδοντος ὕβριν πειράσαι θέλοντες, promittunt ἐπὶ μισθῷ τειχιεῖν τὸ Πέργαμον. Confer et Hesiodum apud Schol. Lycophronis, 393. Pacto auro. Hyginus, " Vovit, quod regno suo pecoris eo anno natum esset, immolaturum." Homerus nil definit, μισθῷ ἐπὶ ῥητῷ, stabat, absolutum erat, ut iii. 131. Jam stabunt Theba, ubi vide notam. Pretium, mercedem. Mox ordo verborum et falsis verbis addit perjuria, cumulum perfidiæ; cui sententiæ interpunctionem accommodavimus. 208. Avara Troja.] Mox ver. 215. perjura mænia Troja; Virg. Æn. v. 810. perjura mænia Trojæ, et iv. 542. Laomedonte perjuria gentis. Adde Horat. III. Od. iii. 21 sqq. Adeo enim Veteres hanc Laomedontis perfidiam perjuramque avaritiam aversati sunt, ut eam toti genti imputarent, et inde omnia mala Trojanis eorumque posteris inflicta repeterent. Virgilius, Georg. i. 520. ideo de bellis Romanorum civilibus, Laomedontea luimus perjuria Troja. Freti forma, fretum ; vide ad i. 73. 211. Pana neque hæc, etc.] Hic ali quid supplendum ex Apollodoro et Hygino. Apollo Trojanis pestilentiam immiserat, Neptunus cum inundatione cetum. Oraculum monebat, tum demum malorum istorum finem fore, si Laomedon Hesionem filiam ceto exposuisset. Hanc igitur quum Hercules, ab expeditione contra Amazones rediens, saxo alligatam vidisset, cetum interficit, virginemque servat. Pactam mercedem quum a rege non impetraret, abit tum quidem, sed postea redit cum Telamone, Trojamque capit. Hesiones fabulam narraverat Hellanidas, unde suam habuit Apollodorus; conf. Diod. Sic. iv. 42. Simile quid Andromeda accidit iv. 662 sqq. 213. Dictos poscit equos.] Nonnulli pactos poscit equos; sed dicere, idem quod promittere. Passim dicere dona, præmia, dotem; vide Heinsium: sed quia proxime præcessit promissa munera, propterea Lenzius legendum putat divos. Regii nostri dictos. Immortales illi equi, quos Troi pro rapto Ganymede dederat Jupiter; Homer. Il. Y. 145; Apollodor. d. 1. Super aquas et aristas ambulare poterant ; Hyginus. Equi illi de semine solis equorum erant progeniti. Mercede negata. Mortales equos loco immortalium Herculi dedisse traditur a Schol. Homeri d. 1. Bis perjura, Qui 215 Poscit equos; tantique operis mercede negata, 66 dam bis peritura; sed deceperat jam Apollinem; vide insuper ad versum 208. Regii nostri perjura. Non locus est cur hic alludatur ad alteram Trojæ ruinam, quam postea a Græcis est passa. 216. Telamon amicus et socius Herculis in multis certaminibus. Pars militia etiam Heroid. viii. 46; vide ad ix. 20. Sine honore, sine præmio. Isocrates in Evag. p. 454. ed. Wolf. min. de Telamone, μεθ' Ηρακλέους ἐπὶ Λαομέδοντα στρατευσάμενος τῶν ἀριστείων ἔτυχε. Illam Trojæ expeditionem narrat Apollod. II. vi. 4. Ex Hesiona Teucrum genuit Telamon. 217. Peleus, frater Telamonis, Thetida, Nerei filiam, habebat conjugem. Isocrates d. 1. Θέτιδι, θνητὸς ὢν ἀθα νάτῳ συνῴκησε· καὶ μόνου τούτου φασὶ τῶν προγεγενημένων ὑπὸ τῶν θεῶν ἐν τοῖς γάμοις ὑμέναιον ᾀσθῆναι. Plura de eo conjugio habet Apollodorus, III. xiii. 5. Telamonis et Pelei pater fuit acus, avus Jupiter. Uni, nempe ex his duobus fratribus. Non autem universe dictum est; nam plures Dea nupserunt mortalibus. Cæterum hæc de Peleo aspersit Noster, ut commode transiret ad fabulam sequentem. 221-265. Pelei et Thetidis nuptiæ valde celebratæ a Veteribus; Homerus, II. Q. 534; Hesiodus Theog.1005; Euripides Iph. Aul. 1036 sqq; Iso crates, Evag. p. 454; Apollonius, Rh. iv. 807 sqq; Catullus Epithal. Pel. et Thet. Valerius Flaccus, i. 130 sqq; Coluthus Rapt. Hel. 17 sqq. Peculiari carmine eas celebraverat Hesiodus, unde non nisi duo versus restant, Τρὶς μάκαρ Αἰακίδη, καὶ τετράκις ὄλβιε Πηλεῦ, Ὃς τοῖς δ ̓ ἐν μεγάροις ἱερὸν λέχος εἰσαναβαίνεις. Sed Noster, missa convivii nuptialis solennitate, de qua cæteri copiosi sunt, artem potius memorat, qua Peleus virginem ceperit. Confer Apollodorum, III. xiii. 5. Sed etiam apud Hyginum fab. 54. et P. A. ii. 15. Eustathium ad Homeri dictum locum, Tzetz. ad Lycophr. p. 38. Servium ad Virg. Ecl. vi. 42. fabula attingitur. Vaticinium illud Pindarus Isthm. xx. 4. Apollonius, Schol. Lycophronis ad 178. et Lactantius Inst. I. ii. 9. Themidi tribuunt. Ad Prometheum refert Eschylus, Prom. 906. et inde Hyginus priore loco, sed altero ad Parcas, unde cognoverit Prometheus, qui illud Jovi jam prodeunti ad concubitum indicaverit. Bene autem Noster Protea inducit, Deum marinum, eundemque vatem certissimum, cujus vaticinia etiam apud Homerum, Od. A. 364 sqq. et Virgilium, Georg. iv. 392. extant. Concipe. Consequens pro antecedente, nube viro. Qui fortibus, etc. Pindarus, dicto loco, Eπρωμένον ἦν, φέρτερον γόνον ἀνακτα Concipe; mater eris juvenis, qui fortibus actis 226 Est sinus Hæmoniæ curvos falcatus in arcus; Brachia procurrunt; ubi, si foret altior unda, 230 Portus erat; summis inductum est æquor arenis. Litus habet solidum, quod nec vestigia servet; πατρὸς τεκεῖν ποντίαν θεόν. Id Noster ita expressit, ut jam respiceret Pelea et Achillem, quorum ille in bello contra Centauros, aliisque in certaminibus enituit, sed illæ laudes nihil ad filii fortia acta, res fortiter gestas. Major ad fortitudinem et inde paratam gloriam referendum est. Horat. I. Od. xv. 28. Tydides melior patre. Apollodorus, h. 1. KpɛirTWV τοῦ πατρός. Vocabitur, erit, ut κληθήσεται. 224. Ergo, ne quidquam mundus, etc.] Timebat Jupiter, ne filius ex ea natus se de regno dejiceret, ut ipse fecerat Saturno patri. Eam ob causam exagitat eum Lactantius, d. 1. Antea Neptunus cum eo de hoc conjugio certaverat; Apollod. Thetis Thessalum numen. Connubium verecunde pro concubitu. Sic nuptiæ apud Horatium, III. Od. ii. 11. Sua vota, connubium a se expetitum. Succedere in vota Jovis, conjugium inire, quod Jupiter inire voluerat. In amplexus virginis ire modeste concubitum exprimit, ut vii. 616. sub amplexus ire. 229. Hamonia, Thessalia; vide ad i. 568. Et hoc loco intelligitur pars Thessaliæ ea, quæ Phthiotis dicebatur, ubi regnabat Peleus, et quæ mari adjacebat. Eacus quidem Æginam insulam tenebat, sed Telamon et Peleus quum Phocum fratrem occidissent (de qua cæde Noster fab.sequenti exponet,) fugere inde coacti sunt. Telamon igitur Salamina pervenit, Peleus autem Phthiam, ad sinum Maliacum se contulit, ubi ab Eurytione, ducta ejus filia Antigona, in regni partem ascitus est. Aliquanto post Thetida duxit; vide Apollodorum d. 1. et Schol. Aristophanis, ad Nubes, v. 1059. Curvos falcatus in arcus; tribus verbis formam curvam exprimit: nec in sententiis, nec in verbis parcus Noster est. Brachia extremitates litoris sinum ambientis, quæ commode cum brachiis comparantur. Vid. Cerda ad Æneid. iii. 533. Genua dicuntur Valerio Flac. v. 410. Erat pro, esset. Summis, etc. Hoc vult, leni aqua tectam fuisse arenam. 232. Vestigia non servat, non retinet vestigia impressa, quod fieri solet in locis arenosis et limosis, quæ adeo remorantur iter, dum magis fatigant viatorem, eumque tardius incedere cogunt. Plinius, II. Epist. xvii. 2: Excipit iter aliqua ex parte arenosum, junctis paulo gravius et longius, equo breve et molle." Opertum pendeat suavius, quam, opertum sit. Quia alga pendet, imminet litori, prop Nec remoretur iter; nec opertum pendeat alga. Ad solitas artes, auso foret ille potitus. Sed modo tu volucris; volucrem tamen ille tenebat: Nunc gravis arbor eras; hærebat in arbore Peleus. terea ipsum litus pendere alga dicitur. Myrteta amant litora: vide ad ix. 335. Subest, adest, prope est, ut sub. ire, accedere, appropinquare. 237. Frenato delphine sedens.] Nereides belluis marinis vehi solebant, quæ equi dicuntur Propertio, III. i. 46; hinc delphino insidentem Thetida finxerant prisci poetæ ; Tibullus, 1. v. 45. Talis ad Hæmonium Nereis Pelea quondam Vecta est frenato cærula pisce Thetis; Statius, Theb. i. 130. Hic insperato Tyrrheni tergore piscis Peleos in thalamos vehitur Thetis. Equora delphin Corripit. Illa sedet dejecta in lumina palla, Nec Jove majorem nasci suspirat Achillem. 238. Ut somno vincta.] Vulgo (et in nostris Regiis) vieta. Cum omni sequenti loco conf. Virg. Georg. iv. 400-45. Somnus poetis dicitur oculos et membra deoμeve; vid. Heinsius. Occupat, opprimit. Tentata fortasse optime conjungitur cum precibus. Precibus tentare, precibus periculum facere an capi possit. Sin tentata absolute positum putas, precibus dictum erit pro, precanti, ut viii. 73. Vim parat. Hesiodus d. 1. Inλeï dè δμηθεῖσα θεά Θέτις αργυρόπεζα. Vim parat etiam apud Apollodorum et Euripidem auctore Tzetza ad Lycophr. p. 37. In arca Cypseli Thetis cernebatur anguem immittens in Pelea, qui ipsam captare conabatur. Sed Catullus nihil habet de ri, atque etiam apud Valerium Flaccum lubens ad Peleum deducitur delphino insidens. Innectere colla lacertis elegantius quam, injicere lacertos collo, venire ad artes ut deverti ad artes ix. 62. ubi vide notam. Auso potiri dixit et Virgilius, Æneid. vi. 624. Thetis transformis non minus, quam Proteus, viii. 730 sqq. et Erisichthonis filia, ibid. Videntur autem philosophi veteres, quibus ex aquis omnia constare placebat, transformationes illius elementi in omnia corpora, symbolica hac fabula expressisse: vide Heynium ad Virgilium, Georg. iv. 387. Alii putant hoc dici, Thetida omnes vias ac modos tentâsse, ut se subtraheret Pelei matrimonio. 244. Gravis, torpens; i. 548. gravis torpor; ii. 821. gravitas ignava. Tenere et hærere eleganter de amplexibus; i. 485; iv. 184; Tibullus, I. v. 39. |