Cumque choro meliore, sui vineta Tymoli,
Pactolonque petit; quamvis non aureus illo
Tempore, nec caris erat invidiosus arenis. (tant:
Hunc assueta cohors Satyri, Bacchæque frequen-
At Silenus abest; titubantem annisque meroque 90
Ruricolæ cepere Phryges, vinctumque coronis
Ad regem traxere Midan ; cui Thracius Orpheus
Orgia tradiderat cum Cecropio Eumolpo.

uno supplicio. Chorus Bacchi voc. proprio thiasus dicebatur; vide ad iii. 529. De vinetis Tymoli vide ad vi. 15. Sui propter vineta. Maluit uureus, quam aurifer, quia ex mente poetæ etiam aqua Pactoli aurea fuit: vide ver. 142. Nec caris, id est, pretiosis; nec fulvis. Regii nostri curis ; fulvis pro glossa est. Invidiosus arenis, præclare, cujus arenas cum invidia expetebant homines. Sic supra, ix. 10. invidiosa spes.

90. Silenus, præceptor et comes Bacchi, princeps istius chori, quem adeo statim desiderat, et de cujus absentia sollicitus est Bacchus. Bene ergo hoc admonitum, At Silenus abest. Hyginus, dicto loco : “Eo tempore Liber pater quum exercitum in Indiam duceret, Silenus aberravit, quem Midas exceptum hospitio liberaliter accepit, atque ducem dedit, qui eum in comitatum Liberi deduceret." In Phrygiam aufugerat auctore Lactantio in Argument. Silenus et senex et semper ebrius, hinc, titubantem, etc. Ebrii descriptionem elegantem habes Fast. vi. 677 sqq. convivæ valido tituhantia vino Membra movent, dubii stantque labantque pedes. Vinum in fontem infudisse Midas traditur, ut inebriatum Silenum caperet; isque fons Midæ fons appellatus serioribus adhuc temporibus ostendebatur. Xenophon de Cyri Exped. 1. init.; Pausanias Attic. p. 12; Maximus Tyrius Serm. 30. Ab

hoc Sileno varia edoctus est. Unum ex eo genere sermonem habet Ælianus Var. Hist. iii. 18. ubi Perizon. observat, finxisse Midam hæc, ut tanto majorem legibus suis sanctitatem adderet.

91. Vinctum coronis Gruter. ad Li-
vium xxxiii. 46. explicabat, circum.
cinctum orbibus agricolarum. Sed
satis eam ob causam castigatus est a
Burmanno qui coronas intelligit quas
Silenus indulgens vino solebat capiti
imponere, quibus Phryges pro

vinculis
usi sint, ut apud Virgilium, Ecl.vi.19.
Injiciunt Sileno ipsis er vincula sertis.
Orpheus Orgia trudiderat. Justinus,
xi. 7: “Post hunc (Gordium) filius
Mida regnavit, qui ab Orpheo sacro-
rum solennibus initiatus, Phrygiam
religionibus implevit, quibus tutior
omni vita quam armis fuit." Adde
Conon. apud Phot. i. p. 424. Eumol-
pos tres habuit antiquitas. Primus
fuit Thrax, Neptuni et Chiones filius,
qui vixit tempore Erechthei, contra
quem Eleusinios incitavit. Inter hos
mysteria instituit. Vid. Heynius ad
Apollod. III. xv. 4. Ejus posteri se-
dem fixisse Eleusine videntur, et cum
Atheniensibus matrimonia iniisse. Hinc
Athenis natus noster Eumolpus, Mu-
sæi filius, Orphei discipulus, qui etiam
Herculem ab inferis reducem initiavit.
Sed confusi fere sunt a Veteribus,
etiam a Nostro III. Pont. iii. 41. pri-
mus et hic tertius
Micyllus et Burmannus.

nolpus; vid.

Qui simul agnovit socium, comitemque sacrorum,
Hospitis adventu festum genialiter egit 95
Per bis quinque dies, et junctas ordine noctes.
Et jam stellarum sublimé coegerat agmen
Lucifer undecimus, Lydos quum lætus in agros
Rex venit, et juveni Silenum reddit alumno.
Huic Deus optandi grátum, sed inutile, fecit 100
Muneris arbitrium, gaudens altore recepto.
Ille male usurus donis, ait; “ Effice, quidquid
Corpore contigero, fulvum vertatur in aurum."
Annuit optatis, nocituraque munera solvit
Liber; at indoluit, quod non meliora petîsset 105
Lætus abit, gaudetque malo Berecynthius heros;
Pollicitamque fidem tangendo singula tentat.
Vixque sibi credens, non alta fronde virentem

95. Genialiter, ita ut genio indulgeretur, laute et hilariter; Fast. iii. 523. festum geniule. Vide ad iv. 14. Ordine, continuas. Virg. Georg. iv. 507. septem et ordine menses. Hoc Claudianus, ix. 4. vocat epulis continuare dies.

97. Et jam stellarum, etc.] Confer ü. 114. ibique notam. Lætus. Argentin. lentus, quod Heinsius verum putabat, quia et apud Calpurn. Ecl. vii. lentils venis: temere. Letus ob inventum Silenum festumque genialiter actum. Juveni, Baccho, cui æterna juventus; iv. 26.

100. Huic Deus optandi.] Lactantius, Argum. “ optandi veniam dedit.” Hyginus :

deoptandi dedit potestatem, ut quidquid vellet peteret a se.” Facere arbitrium, ut facere copiam. Inutile, perniciosum. Altore. Sileno nutritore.

106. Berecynthius non Phrygius, sed Cybeles Berecynthiæ filius, quia

tur heros, id est, Deæ filius. VOL. IV.

Philyreius heros, Neptunius heros, etc. Hyginus d. l. “ Midas rex Mygdonius, filius matris Deæ.” Lactantius in Argum. fab. iv. “Qui tamen fertur Midas esse Matris Magnæ filius : sic enim cum Hesiodo consentit Ovidius." Malum, donum, quod ipsi mox erit perniciosum. Præferendum igitur malo to datis, quod ab aliis defenditur.

Pollicitam fidem tentat, periculum facit, an fides habenda promissis; vide ad ver. 135. Sed sic ex uno Twisdenio MS. Heinsius dedit pro Pollicitique, quod tuetur Schirachius, quia nefas sit uni Codici fidem habere, cæteris renuentibus. Illud magis poeticum, sensus tamen manet idem. Fast. iii. 366. pollicitam addere dictis fidem : Pseudo-Lactantius de Pascha, ver. 65. pollicitam redde fidem. Singula, aliud post aliud. Amor. i. 5. singula quum miror. Sic aliquoties Phædrus.

108. Sibi, suæ arti, vix credebat præ nimia lætitia.

Dd

Ilice detraxit virgam ; virga aurea facta est. 109
Tollit humo saxum ; saxum quoque palluit auro:
Contigit et glebam ; contactu gleba potenti
Massa fit: arentes Cereris decerpsit aristas;
Aurea messis erat : demptum tenet arbore pomum;
Hesperidas donâsse putes : si postibus altis
Admovit digitos ; postes radiare videntur.

115
Ille etiam liquidis palmas ubi laverat undis,
Unda fluens palmis Danaen eludere posset.
Vix spes ipse suas animo capit, aurea fingens
Omnia : gaudenti mensas posuere ministri,

per

110. Pallere recte de auri colore.
Bene potenti contactu propter magnam
vim, Amat Noster hanc vocem ; apud
quem potentes herbas, potentia verba,
potens forma, etc. Jam suo modo Nos-'
ter recenset singula experimenta, quæ
fecerit Midas, sed modum rursus ser-
vare nescivit. Quum igitur in tanto
experimentorum numero orationem va-
riare vellet, ne tò aureus toties repe-
teretur, verbis interdum incommodis,
nec satis definitis usus est, verbi causa,
112. fit massa; qualis tandem? ver.
115. radiare etiam de argento, gem-
mis, etc. dicitur; ver. 122. rigere vel
maxime de ferro et lapidibus usurpa-
tur, neque adeo illa vocabula auro sunt
propria. Melius est, quod bis ad fa-
bulas allusit, v. 114 et 117. Confer
similem formam, viii. 25 sqq. Aren-
tes Cereris, etc. Sprotii liber habet
Cererem ; tunc Heinsius volebat legi
arentis Cererem decerpsit aristæ : Bur-
mannus vero arentimarista, quia viii.
292. Cererem in spicis intercipit, ubi
Ceres sunt spicæ vel grana, unde panis
conficitur; et Fast. v. 322. grandine
lasa Ceres et alibi passim. Heinsius
autem, servata prima lectione, putabat
scribendum in versu sequenti Aurea
messis erant, nempe arista. Regii nos-
tri nihil mutant. Messis de paucis

aristis, sed quæ maximi pretii essent.
Demptum, decerptum. Etiam Heroid.
xx. 9. demptus ab arbore fætus. Supra
i. 492. dempla arista.

114. Hesperidas donâsse putes.] Nam
Hesperides hortos habuisse dicuntur
poma aurea ferentes. Altis quippe in
regia.

117. Eludere, decipere, ut vi. 103.
Danaen. Referebat aureum imbrem,
quo Jupiter auripluus Danaen elusit.
Post hunc versum multi addunt alium :
Corporis et membris resplenduit aurea
vestis, vel e membris.

118. Vix spes, etc.) Post hæc feli-
cia experimenta Vir spes ipse suas ani.
mo capit. Præclare ! non cogitare om.
nia simul potest, quæ deinceps aurea
facturus est noster alchymista. Sed
mox mutabitur ille affectus animi.
Mensas
posuere ;

vide ad ix. 92. Er-
tructas verbum delectum pro vulgari,
instructas; illud enim majorem copi-
am ciborum declarat, quibus instructa
erat beati regis mensa.
v. 21. mensæ conquisitissimis epulis er-
truebantur.

Tostæ frugis. Priscæ
gentes tostis igne granis vesci sole-
bant; atque etiam serioribus tempori-
bus far igni torrebatur, ut facilius
mola frangi posset; Fast. vi. 313 sq9;
Virg. Georg. i. 267; Plinius, xviii, 2.

Cicero Tusc.

Extructas dapibus, nec tostæ frugis egentes. 120
Tum vero, sive ille sua Cerealia dextra
Munera contigerat, Cerealia dona rigebant:
Sive dapes avido convellere dente parabat,
Lamina fulva dapes, admoto dente, nitebant.
Miscuerat puris auctorem muneris undis ; 125
Fusile per rictus aurum fluitare videres.
Attonitus novitate mali, divesque, miserque,
Effugere optat opes; et, quæ modo voverat, odit.
Copia nulla famem relevat : sitis arida guttur
Urit, et inviso meritus torquetur ab auro. 130
Ad cælumque manus, et splendida brachia tollens,

124. Nitebant.] Perquam incom et propter defrustratam Midæ spem. mode hic nitoris mentio fit. Dentibus Novitate mali, inusitato et inaudito enim rigor, non nitor sentitur. Parum malo. Bene effugere, quia quocunigitur h. l. consulebat Burmannus, qui que fugiebat, vim illam omnia muconjiciebat virebant, quod et ipsum de tandi in aurum secum ferebat. colore auri adhibetur.

Melius est,

129. Sitis arida, e Lucretio, vi. quod multi MSS. habent, et quod 1174. quia sitientes aridum habent Naugerius in postrema edit. expressit, guttur. Urit convenit ardentissimæ premebat. Sensus : lamina fulva ob sitis cruciatibus. Schol. Aristophanis duxit dapes, quum dens admovebatur. ad Plut. ver. 287. tradit, Midan hac Sic premere est ix. 353; lentus premit fame absumptum periisse. inguina corter. Mihi tamen ex novem 131. Splendidu.] Etiam vestes auMISS. non displicet, rigebunt, et tunc ream naturam a corpore rapuerunt. ver. 122. hoc verbum in nitebunt mu Hoc certe dicit versus is, qui post tandum erit. Facile hæc duo verba ver. 117. a multis MSS.. inseritur, sic transponi et permutari a librariis Corporis et (alii e) membris resplenduit potuerunt. Regii nostri babent preme aureu vestis, quem ego non plane rebat, quod certe melius est, nisi muta pudiem. Lenzius putat, ipsa brachia tio quam petit Gierig admitti possit. auro fuisse obducta. Dura vero est

125. Miscuerat auctorem.] Vinum altera ejus ratio, qua splendentiu ex. per metonymiam dici Bacchum satis

plicat, quæ tactu omnia mutàrint in notum est. Sed quid Ovidius ? Abusus aurum splendidum. Idem monet, e illa poetarum licentia auctorem mune verbis ad cælum tollens apparere, Bacris dixit, quasi ipsum Deum miscuis chum tum fuisse in cælo, et inde ver. Fusile, fusum.

136. responsum dedisse. Equidem 127. Divesque miserque.] Breviter, putem, verbis illis nil nisi gestum presed graviter sortem Midæ notant verba cantium notari. Damnum, malum, sic conjuncta, aniinumque legentis quod nobis damno est: speciosum, feriunt propter opinionem vulgi, quæ splendidum. Hyginus, Quum jam fame a divitiis non disjungit beatitatem, cruciaretur, petiit a Libero, ut sibi

set.

“Da veniam, Lenæe pater; peccavimus,” inquit; “Sed miserere, precor; speciosoque eripe damno." Mite Deûm numen Bacchus peccasse fatentem Restituit, pactamque fidem, data munera, solvit.

Neve male optato maneas circumlitus auro, 136 Vade,” ait, “ad magnis vicinum Sardibus amnem, Perque jugum montis labentibus obvius undis Carpe viam ; donec venias ad fluminis ortus : Spumiferoque tuum fonti, qua plurimus exit, 140

speciosum donum eriperet ; ubi speciosum rescribendum existimat Burmannus, ut Ovidii verba exprimantur, sicuti frequenter apud Hyginum, et comparat idem Burmannus ex Alci. phrone, iii. 38. Aap Apày Snuiav, sed id ibi potius manifestum incommodum significat.

134. Mite Deúm numen ; quod Heinsius dictum putat pro, mitissimum Deorum numen, ut alibi magna Deurum pro, maxima. Malit lamen Dcum mutari in reum, ut allusum fit ad confitentes reos ; idque illustrat ex Pont. II. vi. 8. aspera confesso verba remitte reo. Burmannus conjicit Mite Deus numen B. Quæ conjecturæ supervacaneæ esse videntur, si Deúm numen pro mera periphrasi Dei ipsius habeamus. Bacchus, qui initis Deus esse solet, restituit, etc. Certe apud Virgilium plus semel numen Deúm est Deus. Quod v. c. Homerus dixerat avevde Deoő, id Æneid. ii. 777. reddit, sine numine divům : vide ibi Heynium. Mitis, qui sinit se exorari. Restitui absolute, aut addito rý sibi in jure dicuntur, qui in pristinum statum restituuntur, et hoc loco quibus redditur pristina natura. Lactantius in Argum. Cui Deus ut restitueretur sibi fecit.

135. Fides interdum idem quod promissum : vide Gronov. ad Senecam, iv. de Benef. cap. 35. Sed plerumque additur pacta aut pacti (nam

utrumque recte dicitur, et utriusque generis exempla congessit Heinsius) ut ver. 107. pollicita fides. Per appositionem additur, data munera. Solvit Regius explicat, resolvit, irritam fecit. Sic et Lenzius, qui comparat pactum, fædus solvere ; Burmannus pucctum ponit post restituit, et solvit mutat in solvi, ut Bacchi hæc sint verba, ad quæ jam pertinet, quod demum ver. 137. sequitur, ait.

136. Circumlitus, cajus vel cutis vel vestis auro obducta. Amnis, Pactolus, qui e T'molo prorumpit et medios Sardes perfluit; Herodot. v. 101; Strabo, xiii. p. 625; Plin. v. 29. Magnis Sardibus. Observat Burmannus magnas urbes Nostrum passim vocare metropoles ; v. c. Heroid. vii. 165. magnas Mycenas; infra xiv. 457. magnum Diomedis urbem. Supra vii. 553. magna urbs, caput Æginæ insulæ. Et credibile est, magno ambitu fuisse Sardes. Certe Herodot. qui Cadytim πόλιν μεγάλην νοcat, addit, Σαρδίων où molt fáopova. Vade, nempe ex agris Lydiæ, ubi nunc versaris. Noudum enim in Phrygiam redierat, sed ver. 106. e Bacchi tantum conspectu abierat latus.

140. Qua plurimus erit indicat, jam ab origine maximum esse Auvium. Sic Virgilius, Æneid. i. 419. de magno monte, qui plurimus urbi imminet. Supra, viii.584. plurimus amnis, maximus.