P. OVIDII NASONIS
METAMOR PHOSEON
LIBER XV.
Romulum excipit Numa Pompilius. Eius rerum naturæ pernofcendæ cupiditas.
Varitur interea quis tanta pondera molis Suftineat, tanto queat fuccedereregi. Deftinat imperio clarum prænuntia veri Fama Numam. Non ille fatis cognoffe Sabina Gentis habet ritus, animo maiora capaci Concipit,& quæ fit rerum natura requirit. Huius amor cura, patria, Curibusá relictis Fecit, vt Herculei penetraret ad hofpitis vrbem. Graia quis Italicis auctor pofuiffet in oris Mania quærenti, ficè fenioribus vnus Rettulit indigems, veterà non infcius auis
Crotonis oppidi origo.
Diues ab Oceano bobus Ioue natus Iberis Littora falici tenuiffe Lacinia cursu Fertur,& armenta teneras errante per herbas Ipfe domum magni, nec inhofpita tecta Crotonis Intraffe, &requie longum releuaffe laborem, Atg ita difcedens, auo, dixisse, nepotum Hic locus urbis erit: promissag vera fuerunt. Nam fuit Argolico generatus Alemone quidam Mycilus, illius diis acceptißimus eui. Hunc fuper incumbens preffum grauitate foporis Clauiger alloquitur: lapidofas Aefaris vndas I, pete, diuerfi, patrias age defere fedes. Et nifiparuerit, multa ac metuenda minatur. Postea difcedunt pariter, fomnus, deusá Surgit Alemonides, tacita recentia mente Vifa refert, pugnatá diu fententia fecum. Numen abire iubet, prohibent difcedere leges Panag mors pofita est patriam mutare volenti Candidus Oceano nitidum caput abdiderat fol,. Et caput extulerat denfißima fidereum nox, Vifus adeffe idem deus est, eaderný monere, Et nifi paruerit, plura, & grauiora minari. Pertimuit,patriumá fimul transferre parabar In fedes penetrale nouas. Fit murmur in vrbe, Spretarumg agitur legumreus: wg peracta est Caulla prior, criméng patet fine tefte probatum A 4
Squallidus ad fuperos tendens reus ora, manus O cuius caelum bis fex fecere labores,
Fer precor,inquit,opem: nam tu mihi criminis auctor. Mos erat antiquis,niueis, atrisg lapillis, His damnare reos, illis abfoluere culpa.
Tunc quoq fic lata est fententia triftis, &omnie Calculus immitem demittitur ater in vrnam. Qua fimul effudit numerandos verfa lapillos, Omnibus e nigro color est mutatus in album, Candidag Herculeo fententia numine facta Soluit lemonidem: grates agit ille parenti Amphitryoniada, ventis fauentibus aquor Navigat lonium, Lacedemoniumg Tarentum Præterit, & Sybarim, Salentinumá Neethum, Thurinosa finus, Temefeng, & lapygis arua. Vixgpererratis qua fpectant littora terris Inuenit Aefarei fatalia fluminis ora.
Nec procul hinc tumulum, fub quo facrata Crotonis offa tegebat humus, iuffag ibi mania terra Condidit,& nomen tumulati traxit in vrbem. Talia conftabat certa primordia fama
Effe loci, pofitag Italis in finibus urbis.
Patria, & laus Pythagoræ. Eius via, doctrina Phyfica,concio de abftinentia à carnibus animantiű, feu contra gayian, & de epulis
terreftribus, ijs fcilicet, quæ è ter- ra progignuntur.
Vir fuit hic ortu Samius; fed fugerat vnd Et Samon, & dominos, odiog tyrannidis exul Sponte erat: isg licet cali regione remotus, Mente deos adijt, & quæ natura negabar Vifibus humanis, oculis ea pectoris haufit. Cumý, animo, & vigili perfpexerat omnia cura, In medium difcenda dabat, cœtumá filentum, Dietag mirantur, magni primordia mundi, Et rerum cauffas, & quid natura, docebat: Quid deus, vnde niues,qua fulminis effet orige, Iuppiter, an venti difcuffa nube tonarent, Quid quateret terras, qua fidera lege mearent, Et quodcung latet: primusá animalia menfis Arguit imponi: primus quoq talibus ora Docta quidem foluit, fed non credita, verbist Parcite mortales dapibus temerare nefandis Corpora: funt fruges, funt deducentia ramos Pondere poma fuo, tumidag in vitibus vua. Sunt herba dulces, funt que mitefcere flamma Mollirig queant, nec vobis lacteus humor Eripitur, nec mella thymi redolentia flore. Prodiga diuitias, alimentag mitia tellus Suggerit, atq, epulas fine cade, & fanguine præbet. Carne fera fedent ieiunia, nec tamen omnes,
Quippe equus, & pecudes, armentag gramine viuunt.
At quibus ingenium est immanfuetumque ferúmg Armenia tigres, iracundique leones. Cumq lupis vrfi,dapibus cum fanguine gaudent. Heu quantum fcelus est in vifcere vifcera condi, Congeftóque auidum pinguefcere corpore corpus, Alteriusque animantem animantis viuere lethos Scilicet in tantis opibus, quas optima matrum Terra creat,nil te nifi triftia mandcre fauo Vulnera denta iuuat? ritusque referre Cyclopums Nec nifi perdideris alium,placare voracis Et male morati poteris ieiunia ventris?
Laus aurei fæculi à fimplicitate victus. Animalium necandorum initia duo, defenfio fui, & facrificium. Comiferatio erga boues,& oues vtiliffimas animantes. Falso putari,deos gaudere victimis. Minimè omnium boues comedendos.
At vetus illa atas, cui fecimus Aureanomen Fætis arboreis, quas humus educat herbis, Fortunata fuit,nec polluit ora cruore. Tunc & aues tute mouêre per aëra pennas, Et lepus impauidus medijs errauit in aruis, Nec fua crudelitas pifcem fufpenderat hamo. Cuneta fine infidis,nullámque timentia fraudem,. Plénaque pacis erant: poftquam non vtilis auctor
« AnteriorContinua » |