Farte fecant Zone, quinta eft ardentior illis :
Sic onus inclufum numero diftinxit eodem
Cura Dei, totidemque plage tellure premuntur.
Quarum quæ media eft, non eft habitabilis æftu; ·
Nix tegit alta duas: totidé inter utramq;locavit;
Temperiemque dedit, mifta cum frigore flamma,
Imminet his aer, qui quanto eft pondere.terræ.
Pondere aquæ, levior; tanto eft onerofior igne.

Septentrio, finifter. Poteft pe Sol non recedit; unde
etiam dextra pars accipi de gravior æftus: alias Zonas
Septentrionali, ob ratione tantùm obliq,refpicit,unde
aliam,à nobis allatam Lib. temperies & frigus. Virgil.
II.nu.3. Porrò fpatium cæli Georg. lib. I. verfu 233.
à Septentrione ad Auftrum Sic onus.. Ut quinque funt
fpectati, vocatur ejus lati-in celo Zone:ita totidem in
tudo: ab occafu in ortum, terra Deus diftinxit. Vocat
longitudo.
terra onus inclufum, hoc eft,

Zone. In fphæra cælefti, mole onerofam, cælo undicum de Zonis agitur,quinq; que ambiente conclufam. circuli funt precipui, qui- Plage Regiones, Zone, bus totidem refpondent in fpatia. Tellure.in terra. Prefphæra terreftri: omnes ab muntur. Calcantur homiOriente in Occidentē du&ti, num veftigiis: habitantur. & paralleli, hoc eft,quorú Non eft habitabilis. Torrifingulæ partes ab aliorum dam Zonam nihilominus partibus æquali fpatio di- habitari,docet experientia, ftant. Sunt autē illi, circu-mitigantibus æftum ventis, lus Polaris Arcticus; Tro- & imbribus opportunis. picus Cancri; Æquator; Duas. Frigidas Zonas, Tropicus Capricorni; cir- Totidem.Duas temperaculus Polaris Antarcticus.tas. Spatia illis definita circulis vocant Mathematici Zonas quæ vox Græca fafcias, five cingula, fignificat: quia celu,terramve, ambiút inftar fafciarum. Spatium igitur à His. Zonis terreftribus, duobus hinc inde circulis quas ha&tenus defcripfit. Polaribus ad polos excur. Qui quanto. Qui aer, quâres,eft Zona frigida duplex. to eft levior pondere terræ Spatium inter utrumq; cir- & pondere aquæ, tanto eft culum Polarem & utrumq; gravior igne. Legitur in aliTropicum,eft Zona gemina quot exemplaribus, qui temperata. Spatium deniq; quanto eft pondere terre inter Tropicos, medio E-Pondus aqua levius ... Hanc quatore,interje&um, Zona fcripturam fi probas,ita extorrida dicitur.Ab ea quip- plica¿Qui aer tanto est igne

Inter utramque. Inter duas frigidas.

Temperiemque &c. Temperatas reddidit, calorem frigori admifcendo.

gra

Illic & nebulas, illic confiftere nubes
Juffit, & humanas motura tonitrua mentes,
Et cum fulminibus facientes frigora ventos.
His quoq; non paffim mundi fabricator habendů
Aera permifit: vix nunc obfiftitur illis,

Cum fua quifque regat diverfo flamina tractu
Quin lanient mundum: tanta eft difcordia fratru!
Eurus ad Auroram, Nabatheaque regna receffit,
Perfidaque, & radiis juga fubdita matutinis:
Vefper, & occiduo que littora fole tepefcunt,
Proxima funt Zephyro: Scythiam, feptemque

triones

Horrifer invafit Boreas: contraria tellus. Nubibus affiduis, pluvioque madefcit ab Auftro.

gravior, quanto aquæ pon-inter Indum & Tigrim dus eft levius pondere ter- fluvios, finum Perficum, & ræ: tanto aer eft igne gra- mare Cafpium. vior,quanto aqua levior eft terrà:ut aquam terra; fic ignem aer, gravitate vincit.

Illic. In aere. Motura.. Idonea percellendis terrore mentibus. His quoque. Ventis. Habendum. Peragrandum & cócurfandi pro arbitrio. Vix nunc &c.Sententia eft: Modo,quamvis venti certis regionibus & finibus circufcripti fint, vix mundus ab eorum impetu tutus eft; cum inter fe depræliantur. Quid igitur fieret, fi promifcuè vagari per totum orbem finerentur ?

Tanta eft &c. Adeò pertinaciter,ac dire, inter fe dif. fident,& certant venti,quavis fint omnes fratres, & codem geniti patre.

Regat. Contineat, diffundat. Traitu.Loco,regione. Nabathaa. Pars elt Arabiæ, circa mare Rubrum. Perfida. Perfis, Afix regio,

Vefper. Sic appellatur ftella Veneris, cum appa ret poft Solis occafum, no&emque denunciat pro Occidente ponitur. Espes Græcis dicitur. Libr. II. num.3.

Scythiam.Regio eft partim Afiæ, partim Europe, Septentrioni fubje&a.

Septemtriones, Circa polum cæleftem Arcticum, in Urfa majori, fpectantur ftellæ feptem infigniores, ita difpofitæ,ut plauftrum à bobus tractum exhibeant. Porrò boves ab antiquis Latinis vocabantur triones,quafi teriones, id eft, humum terentes, & aratro fcindentes. Hinc toti figno cælefti nomen inditum, ut Septem triones, five Septentrio, diceretur,

Contraria tellus. Meridiana.

Auftro. Aufter flat à me ridie, ac pluviam infert.

Hæc fuper impofuit liquidú, & gravitate carente Athera,nec quicquam terrena fæcis habentem.

Hac fuper. Supra craffum, cafus, Græco flexu. puriorem aerem fignificat. Vide Ethera. Eft accufandi fuprà, nu.2.

aerem >

ventofque.

IV.

Ornatur calum aftris; tellus animantibus.
Homo conditur.

Vix ita limitibus difcreverat omnia certis :
Cum, que preffa diù maffa latuere fub ipfa,
Sidera cœperunt toto effervefcere cælo.
Neu regio foret ulla fuis animalibus orba,
Aftra tenent cælefte folum, formæque Deorum:
Cefferunt nitidis habitande pifcibus unde:
Terra feras cepit: volucres agitabilis aer.
Sanctius his animal, mentifque capacius altæ,
Deerat adhuc, & quod dominari in cetera poffet:
Natus homo eft: five hunc divino femine fecit
Ille opifex rerum, mundi melioris origo;
Sive recens tellus, feductaque nuper ab alto

Difcreverat. Separaverat, diftinxerat.

Preffa. Involuta, latentia.

Maffa. In Chao: in acervo illo indigesto. Effervefcere. Micare, prorumpere.

Afra.. Sequitur veterum opinionem, qui ftellas anima præditas putavere.

Cefferunt. In hac mundi partitione obtigerunt. Cepit. Portandas, alendafque accepit.

Sive hunc &c. Duplicem affert hominis originem; alteram veram, cum illum ab omnium rerum opifice Deo creatum ait: alteram fabulofam, cum effi&tum à Prometheo narrat.

Solum. Id omne quod Divino femine. Hinc eft alicui fubfternitur cui quod Horatius humanam innititur, & inhæret, ap-mentē vocat Divina partipellatur folum. Itaque cx- culam aura: : quafi portione lefte folum eft pars cœli e Divino fpiritu decisam. Mundi melioris origo. Qui meliorem in formam mutavit Chaos incompofitum. Seduta. Separata. Cogna

convexa,

Forma Deorum. Ipfi Dii. Forma fæpè rei naturam, efentiamque fignificat.

Ethere, cognati retinebat femina cęli:
Quam fatus Japeto miftam fluvialibus undis
Finxit in effigiem moderantum cun&a Deorum :
Pronaque cum fpectent animalia cetera terram;
Os homini fublime dedit, celumque tueri
Juffit, & erectos ad fidera tollere vultus.
Sic modò que fuerat rudis, & fine imagine, tellus
Induit ignotas hominum converfa figuras.

Cognati. Cum quo fimul fuerat nata, & condita: cui fuerat mixta in chao. Semina. Dotes;particulas priores.

Sine imagine. Sine figura humana. Imago propriè dicitur de hominis forma imitando expreffa.

Ignotas. Quas anteà non

Satus Tapeto.Prometheus, habebat: quibus anteà Japeti filius. Is quandam è luto ftatuam finxiffe dicitur: eamque animaffe, admoto igne , quem è folis curru fubduxerat.

Prona. Ore in terram verfo.

In effigiem. In modum & fimilitudinem.

Sic modo, &c. Sic tellus in hominum corpora eft mutata per Prometheum.

materiam non fubminiftra. verat. Dixerit aliquis, non fuiffe ignotas in terra, hominum figuras, antequam ex illa homines Promethcus effingeret: fiquidem Japetus & Prometheus jam exiftebant. Fabulam cum veritate conciliabis,fi dicas primos homines à Deo creatos: ab iis ceteros propagatos.

V.

Mundi atates. Prima aurea ; fecunda årgentea.

Aurea prima fata eft ætas, quæ vindice nullo, Sponte fua,fine lege, fidem, rectumque colebat ; Pena,metufq;aberant ; nec verba minantia fixo Ereligabantur, nec fupplex turba timebat

Sata eft. Orta: inchoata.] Fixo, e. Edi&ta, legefVindice nullo.Nemine pæ. que, à Romanis in as incinarum metu virtutem fuadebantur, & in publico lodente: delicta vindicante.co, v.gr. in foro, in valvis Sine lege. Nullis adhuc curiæ aut templorum, legibus conftitutis. figebantur, & alligabanRectum Equitatem tur. Scribunt aliqui, legebantur.

virtutem.

Verba minantia. Edi&a

Supplex turba. Videlicet

verbis minacibus concepta. reorum.

Judicis ora fui: fed erant, fine judice, tuti.
Nondum cæfa fuis, peregrinum ut viferet orbem,
Montibus, in liquidas pinus defcenderat undas:
Nullaque mortales, præter fua, littora norant.
Nondum præcipites cingebant oppida fofle:
Non tuba directi, non æris cornua flexi,
Non galeæ, non enfis erat: fine militis ufu
Mollia fecure peragebant otia gentes.

Ipfa quoque immunis, raftroque intacta, nec
ullis

Saucia vomeribus, per fe dabat omnia tellus.
Contentique cibis nullo cogente creatis,
Arbuteos fetus, montanaque fraga legebant
Cornaque, & in duris herentia mora rubetis,
Et, quæ deciderant patula Jovis arbore, glandes.
Ver erat æternum; placidique tepentibus auris
Mulcebant Zephiri natos fine femine flores.
Mox etiam fruges tellus inarata ferebat:
Nec renovatus ager gravidis canebat ariftis.

nu: ex arboribus.

Tuti. Erant fine judicis ex arbutis le&tos. Eft armetu, quia crimine vaca-butus, arbufcula cydoniæ bant. malo non diffimilis: ejus Pinus. Navis facta è pi- fructus arbutum pruni magnitudinem implet,nulNulla. Non peregrina, & lo intus nucleo: maturum aliena. Sua. Vicina: fuæ flavet, aut rubefcit. regionis. Corna.Decerptos è cornis Præcipites. In altitudi-fru&tus, Cornus arbor eft è nem depreffa. ceraforum genere: baccas Tuba directi ris. Tubæ rubras & oblongas effert; reaę ferme funt: cornua,nucleo duriffimo. inflexa; ære in gyrum torto, Rubetis. Dumis. cujufmodi funt cornua Jovis arbore. Quercu bubula, à quorum fimilitu- Hæc Jovi facra.

dine nomen invenerunt. Fruges. Frumenta.
Immunis. Otiofa: non Renovatus Aratris in-
laboriofis muneribus di-verfus.
ftri&ta: nullum coa&ta quafi

tributum pendere.

Canebat. Canefcebat
Albicabat flavefcebat

Per fe. Sua fponte. recens natæ fegetes viriNullo cogente. Arante,& dem; maturæ album, ac colente terram. fubinde Aavum, colorem Jam

Arbyteos fætus. Fru&us præferunt.