XV.

Daphne in laurum mutata.

Plura locuturum rapido Peneja curfu
Fugit: cumque ipfo verba imperfecta reliquit.
Ipfe fed admiffo fequitur veftigia paffu:
Ut canis in vacuo leporem cum Gallicus arvo
Vidit : & hic prędam pedibus petit, ille falutem.
Alter inhæfuro fimilis, jam jamque tenere
Sperat, & extento ftringit veftigia roftro:
Alter in ambiguo eft,an fit comprehenfus;& ipfis
Morfibus eripitur, tangentiaque ora relinquit.
Sic Deus,& virgo eft: hic fpe celer,illa timore.
Viribus abfumptis expalluit illa: citæque
Victa labore fuga, fpectans Peneidas undas,
Fer pater,inquit,opem: fi flumina numen habetis.
Qua nimium placui,tellus, aut hifce, vel iftam,
Que facit ut lædar, mutando perde figuram.
Vix prece finita, torpor gravis occupat artus:
Mollia cinguntur tenui præcordia libro:
In frondem crines, in ramos brachia crefcunt:
Pes modò tam velox pigris radicibus hæret.
Cui Deus, At quoniã conjux mea non potes effe,
Arbor eris certe dixit mea: femper habebunt

Admiffo. Incitato.

Cumq; ipfo r. Phœbum,& poteftatem.

Qua &c.O tellus, aut deejufqueorationem nondum hifce (ut me fcilicet hauabfolutam, deferuit. rias) vel iftam formam, qua Gallicus Venatici canes optimi petebantur è Gallia. Ille. Lepus. Alter. Canis. Stringit veftigia. Leporis xa, oratio eft, de indu

pedes premit, radit.

nimium placui,& quę mihi eft damno, que me in periculum coniicit, mutando perde. Abrupta, & imple

ftria, ut vehementem affe

Abfumptis Defatigatis, &tum fignificet. Quid, fi & exhauftis fuga. Pater. Peneu. Si habetis. Siquidem habetis: affirmantis potiùs, quàm dubitantis, eft.

Numen. Divinam vim

primum verficulum ita explices? O tellus, ò patria, in qua nimium placui, aut hifce; aut me in aliam formam muta.

Libro. Cortice.

Coma.

Te coma,te citharæ,te noftræ, laure,pharetræ. Tu ducibus Latiis aderis: cum læta triumphum Vox canet, & longas vifent Capitolia pompas. Poftibus Auguftis eadem fidiffima cuftos

Ante fores ftabis, mediamque tuebere quercum. Utque meum intonfis caput eft juvenile capillis ;

Coma. Te femper inne- [bantur: è lauro alię, tan&am meo capiti. quam victoribus data, poft Cithara. Laureati fpe&ta- hoftes domitos: aliæ, è bantur in fcena citharadi, in honorem Phębi fcilicet, à quo inventa mufica. Latiis. Latinis: Romanis. Aderis. Servies illorum quercea. triumphis: pars eris pompę:

quercu, pofitæ tanquam civium fervatoribus.Nam corona civica, tribui folita civem fervanti, erat

Mediamque &c. Innuit cos coronabis. Lanceæ mi-Dio folitam ante Cæfaris litum & pila, in triumpho fores fufpendi coronam involvebantur lauro; item quercu, fub corona laurea. litterę victoriarum nuncię. Extant etiam nummi vete Laurus femper viret: odo-res Augufti, in quibus cirem fpargit gratiffimum,vica corona cernitur,quam nunquam fulmine peti di-duo laurei rami circumcitur. Ob eas caufas dicata plectuntur, cum hac epifuit vi&oribus.

graphe, Ob cives fervatos. Cum vox &c. Cum popu- Cujufmodi fymbolum aplus applaudet triumphanti- paret in Augufti foribus, in bus læta voce. Ufurpabant es aut marmor fuiffe inciiftas voces lo triumphe, lo fum. Nonnulli putant ar triumphe Horat. libro Iv. bores ipfas lauros, in ejus Od. I. veftibulo fuiffe fatas Vifent.Spectabunt. Trium- quarum in medio effet phantes ibant in Capitoliú, plantata quercus; quam vota fua Jovi reddituri; e-lauri veluti protegerent: jusin templum gentium vi- hoc enim innuunt ifta O&arum exuvię infigni pom. vidii verba Ante fores pa, per viam Sacram por fabis... Laurus porrò tueri tabantur. Capitolium, arx quercum dicitur eique olim Romæ fuit. Plura de adjungitur, quia fervari illo vide in Martiale à no-cives, nifi hoftibus vicis bis illuftrato. nequeunt.

Auguftis poftibus. In Augufti palatio. In Cæfarum domibus.

Cuftos Laurus incolumitatis ac tutele fymbolum cft, quia non feritur, ut Ante fores ftabis. Pende- ajunt, fulmine. Ob cam bis ante januam. Duplicis caufam Tiberius, cum togeneris corong in valvis naret, lauream coronam imperatoria domus vife-imponebat capiti.

Paana

Tu quoqsperpetuos femper gere frondis honores Finierat Pean: factis modò laurea ramis Annuit: utque caput, vifa eft agitaffe cacumen.

Paan. Phebus. Sic dictus àl

Laurea. Laurus. Pro

verbo Græco Пaier, quod priè laurea, eft lauri fofignificat ferire. Sol radiis, lium: feù corona è lauro. tanquam telis, ferit.Apolli- Cur autem laurus Apollini Pythonem ferienti ac-ni dicata fuerit, ea caufa clamafse mater ferturie ma, proditur, quòd hæc arbor Ta, jace tela, fili, percute fole, apricifque locis gauHinc factum volunt, ut deat, fitque natura calihac vocula, lo, plaudere-dior: quòd femper vitur victoribus: Apollo vo-reat: quòd ejus folia pulcaretur Pean: & hymni ob vinari fubje&ta , gignere rem bene geftam fcripti, fomnia vera & futuri atque epinicia, vocarentur prænuncia putarentur Pranes. Alii vocem.Paan Hinc lauro coronabantur formatam volunt à voci-vates; quorum Apollo bus Græcis παύειν τὰς ανας, præfes. dolores fedare: quod Apollinis medici munus eft.

Ut caput. Inftar capitis. Ut fi capite prædita effet. Modèfactis. Recentibus, Cacumine, non fecùs atque modò natis.

capite, annuit.

X V I.

Io mutatur in vaccam.

Eft nemus Emonię,prerupta quod undiq;claudit
Silva: vocant Tempe: per que Peneus,ab imo
Effufus Pindo, fpumofis volvitur undis:
Dejectuque gravi tenues agitantia fumos
Nubila conducit, fummifque afpergine filvis

Emonia. Theffalie: fic Peneus. Fluvius ejufdem diæ ab Amone Theffali Theffaliæ. Supra, n.14.

Ab imo, &c. Fluens è Pindi radice. Pindus,mons Theffaliæ, Mufis facer. Dejectugravi.Vehementi lapfu magna undarum præcipitantium mole.

Conducit. Secum veluti ducit, ac portat, nebulas, five fumofos vapores, ex aquis, ut fit, emergentes.

Influit, & fonitu plus quàm vicina fatigat.
Hęc domus,hec fedes,hec funt penetralia magni
Amnis: in his refidens, facto de cautibus antro,
Undis jura dabat,Nymphifq;colentibus undas.
Conveniunt illuc popularia flumina primùm,
Nefcia gratentur, confolenturne parentem:
Populifer Sperchius, & irrequietus Enipeus,
Apidanufque fenex,lenifq; Amphryfus, & Æas:
Moxque amnes alii, qui, quà tulit impetus illos,
In mare deducunt feflas erroribus undas.
Inachus unus abeft, imoque reconditus antro
Fletibus auget aquas, natamque miferrimus Io
Luget, ut amiffam: nefcit vitane fruatur,
An fit apud Manes: fed quam no invenit ufquam,
Effe putat nufquam, atque animo pejora veretur.
Viderat à patrio redeuntem Jupiter illam
Flumine: &, O, virgo, nemorum pete, dixerat,
umbras,

Apidanus. Theffalię amnis, nunc Epideno. Legunt

Influit. Afpergit filvas hu-Jalii fcribunt, nunc Polina midis nebulis, quafi per su- di&us. mas arbores ipfe flueret: legitur etiam, impluit: arborum cacumina rore te-aliqui Eridanus, fed qui fit nui,velut imbre,perluit. Et fonitu &c.Et loca etiam remota ftrepitu concutit. Penetralia. Edes intima. facra domus.

Amnis. Penei. Colentibus. Habitantibus. Popularia. Gentilia, domeftica, vicina.

diverfus ab Eridano, feù Pado, Italiæ fluvio. Hunc tamen Eridanum Græciæ, ponunt in Attica geogra phi, non in Theffalia.

Inachus. Achaja flumen, nunc Planizza.

Manes. Inferos: ubi degunt animæ mortuorum, Gratentur. Quod Daphne quas manes, five Deos maipfius filia in arborem nes, honoris caufa, vocitaPhebo confecratam fit mu- bant, ab antiquo vocabulo tata:quod Phebum eluferit. manus, quod bonum figniConfolentur. Quòd filiam ficat. Appellabant eafdem amiferit. larvas, cum vivis erant in Populifer. Cujus in ripis feftæ. multæ populi nafcuntur. Sperchius, &c. Omnes illi

Pejora veretur. Timet ne ab aliquo rapta, & dede fluvii Theffaliam alluunt. core affe&ta fuerit. Sperchium hodie vocant l' Patrio flumine. Inacho; Agricmela. Aas, Epirum ir- Idem hoc nomen, & Alurigat, vel Macedoniam, ut vium, & præfidem fluvik

Deum a

Dum calet, & medio fol eft altiffimus orbe.
Nefuge me, fugiebat enim. Jam pafcua Lernę,
Confitaque arboribus Lyrcea reliquerat arva:
Cum Deus indu&ta latas caligine terras
Occulvit Medios Juno defpexit in agros;
Et noctis faciem nebulas feciffe volucres
Sub nitido mirata die, nec fluminis illas
Effe, nec humenti fenfit tellure remitti:
Atque fuus conjux ubi fit circumfpicit: ut quæ
Deprenfi toties bene noffet furta mariti.
Quem poftquam celo no repperit: Aut ego fallor,
Aut ego lędorsait: delapfaque ab æthere fummo
Conftitit in terris, nebulafque recedere juffit.
Conjugis adventum præfenferat; inque nitentem
Inachidos vultus mutaverat ille juvencam.
Bos quoque formofa eft: fpeciem Saturnia vaccæ
Quanquam invita, probat; necnon & cujus, &
unde,

Quove fit armento, veri quafi nefcia, quærit.
Jupiter è terra genitam mentitur, ut auctor
Definat inquiri: petit hanc Saturnia munus.

Deum, fignificat, Jùs pa-terra eductos, calore folis.

Ut que &c. Quippe quæ probè intelligebat, &c. Furta. Adulteria. Lador Ab adultero conjuge.

Inachidos. Jùs: filię Ina

chi.

Speciem. Formam.
Cujus. Domini.
Unde. Quo ex loco illuc
addu&a.

Auctor. Dominus, crea tor. Tellus eam produxit : plura ne quære; inquit Jupiter.

Saturnia. Juno petit à Jove, ut hanc fibi vaccant muneri det, annuit Jupi ter .

Το