Imatges de pàgina
PDF
EPUB

330

Et veniat, quæ lustret anus lectumque locumque:
Præferat et tremulâ sulfur et ova manu.
Omnibus his inerunt gratæ vestigia curæ:
In tabulas multis hæc via fecit iter.
Ne tamen officiis odium quæratur ab ægrâ;
Sit suus in blandâ sedulitate modus.
Neve cibo prohibe, nec amari pocula succi
Porrige: rivalis misceat illa tuus.

Sed non, cui dederis à litore carbasa, vento
Utendum, medio cùm potiere freto.

Dum novus errat amor, vires sibi colligat usu:
Si bene nutrieris, tempore firmus erit.
Quem taurum metuis, vitulum mulcere solebas:
Sub quâ nunc recubas arbore, virga fuit.
Nascitur exiguus, sed opes adquirit eundo;
Quâque venit, multas accipit amnis aquas.
Fac tibi consuescat: nil consuetudine majus.
Quam tibi dum capias, tædia nulla fuge.
Te semper videat: tibi semper præbeat aurem :
Exhibeat vultus noxque diesque tuos.
Cùm tibi major erit fiducia, posse requiri;
Tum procul, absenti cura futurus, abi.
Da requiem. Requietus ager bene credita reddit:
Terraque cœlestes arida sorbet aquas.

Phyllida Demophoon præsens moderatiùs ussit:
Exarsit velis acriùs illa datis.

[Penelopen absens sollers torquebat Ulixes:
Phyllacides aberat, Laodamia, tuus.]
Sed mora tuta brevis: lentescunt tempore curæ;
Vanescitque abseņs, et novus intrat, amor.
Dum Menelaus abest, Helene ne sola jaceret,
Hospitis est tepido nocte recepta sinu.
Qui stupor hic, Menelaë, fuit? tu solus abibas:
Isdem sub tectis hospes et uxor erant.
Accipitri timidas credis, furiose, columbas?
Plenum montano credis ovile lupo?

Nil Helene peccat; nil hic committit adulter:
Quod tu, quod faceret quilibet, ille facit.

340

350

360

Cogis adulterium, dando tempusque locumque.
Quo, nisi consilio est usa puella tuo?

Quid faciat? vir abest; et adest non rusticus hospes :

Et timet in vacuo sola cubare toro.
Viderit Atrides: Helenen ego crimine solvo.

Usa est humani commoditate viri.

Sed neque fulvus aper mediâ tam sævus in irâ,
Fulmineo rabidos cùm rotat ore canes :
Nec lea, cùm catulis lactentibus ubera præbet:
Nec brevis ignaro vipera læsa pede:
Femina quàm, socii deprensâ pellice lecti,
Ardet; et in vultu pignora mentis habet.
In ferrum flammasque ruit: positoque decore
Fertur, ut Aonii cornibus icta Dei.

370

380

Conjugis admissum, violataque jura maritæ,
Barbara per natos Phasias ulta suos.
Altera dira parens (hæc est, quam cernis, hirundo)
Adspice, signatum sanguine pectus habet.
Hoc bene compositos, hoc firmos solvit amores:
Crimina sunt cautis ista timenda viris.
Nec mea vos uni damnat censura puellæ.
Dî melius! vix hoc nupta tenere potest.
Ludite sed furto celetur culpa modesto.
Gloria peccati nulla petenda sui.

:

Nec dederis munus, cognôsse quod altera possit:
Nec sint nequitiæ tempora certa tuæ.
Et, ne te latebris capiat sibi femina notis,
Non uno est omnis convenienda loco.
Et quoties scribes, totas priùs ipse tabellas

390

400

Inspice. Plus multæ, quàm sibi missa, legunt. Læsa Venus justa arma movet, telumque remittit: Et, modò quod questa est, ipse querare, facit. Dum fuit Atrides unâ contentus, et illa Casta fuit; vitio est improba facta viri. Audierat laurumque manu vittasque ferentem Pro natâ Chrysen non valuisse suâ. Audierat, Lyrnesi, tuos, abducta, dolores; Bellaque per turpes longiùs îsse moras.

VOL. I.

U

Hæc tamen audierat: Priameïda viderat ipsam.
Victor eras prædæ præda pudenda tuæ.
Inde Thyestiaden thalamoque animoque recepit;
Et malè peccantem Tyndaris ulta virum.
Quæ bene celâris, si quâ tamen acta patebunt,

Illa licèt pateant, tu tamen usque nega.
Tum neque subjectus, solito nec blandior esto.
Hæc animi multum signa nocentis habent.
Sed lateri nec parce tuo. Pax omnis in uno
Concubitu: prior hoc inficianda Veņus.
Sunt, qui præcipiant herbas, satureia, nocentes
Sumere: (judiciis ista venena meis.)
Aut piper urticæ mordacis semine miscent;
Tritaque in annoso flava pyrethra mero.
Sed Dea non patitur sic ad sua gaudia cogi,

Colle sub umbroso quam tenet altus Eryx.
Candidus, Alcathoï qui mittitur urbe Pelasgâ,
Bulbus, et, ex horto quæ venit, herba salax,
Ovaque sumantur, sumantur Hymettia mella,
Quasque tulit folio pinus acuta nuces.
Docta, quid ad medicas, Erato, deverteris artes?
Interior curru meta terenda meo est.

410

420

Qui modò celabas monitu tua crimina nostro ;
Flecte iter, et monitu detege furta meo.
Nec levitas culpanda mea est. Non semper eodem
Impositos vento panda carina vehit.

430

Nam modò Threïcio Boreâ, modò currimus Euro:
Sæpe tument Zephyro lintea, sæpe Noto.
Adspice, ut in curru modò det fluitantia rector
Lora, modò admissos arte retentet equos.
Sunt quibus ingratè timida indulgentia servit :
Et, si nulla subest æmula, languet amor.
Luxuriant animi rebus plerumque secundis ;
Nec facile est æquâ commoda mente pati.
Ut levis absumtis paulatim viribus ignis

Ipse latet, summo candet in igne cinis:
Sed tamen extinctas admoto sulfure flammas
Invenit; et lumen, quod fuit antè, redit:

440

Sic, ubi pigra situ securaque pectora torpent,
Acribus est stimulis eliciendus amor.

Fac timeat de te, tepidamque recalface mentem :
Palleat indicio criminis illa tui.

O quater, et quoties numero comprendere non est,
Felicem, de quo læsa puella dolet!

Quæ, simul invitas crimen pervenit ad aures,
Excidit; et miseræ voxque colorque fugit.
Ille ego sim, cujus laniet furiosa capillos :

450

Ille ego sim, teneras cui petat ungue genas: Quem videat lacrimans: quem torvis spectet ocel

lis:

Quo sine non possit vivere; posse velit.

Si spatium quæras; breve sit, quo læsa queratur:
Ne lentâ vires colligat ira morâ.

Candida jamdudum cingantur colla lacertis:
Inque tuos flens est accipienda sinus.
Oscula da flenti: Veneris da gaudia flenti.
Pax erit hoc uno solvitur ira modo.

Cùm bene sævierit, cùm certa videbitur hostis ;
Tum pete concubitûs fœdera: mitis erit.
Illic depositis habitat Concordia telis:

Illo (crede mihi) Gratia nata loco est.

460

Quæ modò pugnârunt, jungunt sua rostra columbæ ;
Quarum blanditias, verbaque murmur habet.
Prima fuit rerum confusa sine ordine moles:
Unaque erant facies sidera, terra, fretum.

Mox cœlum impositum terris: humus æquore cincta

est:

Inque suas partes cessit inane Chaos.

Silva feras, volucres aër accepit habendas:
In liquidâ pisces delituistis aquâ.

Tum genus humanum solis errabat in agris:
Idque meræ vires, et rude pectus erat.

[ocr errors]

Silva domus fuerat, cibus herba, cubilia frondes:
Jamque diu nulli cognitus alter erat.

Blanda truces animos fertur mollisse voluptas:
Constiterant uno femina virque loco.

470

Quid facerent? ipsi nullo didicere magistro:
Arte Venus nullâ dulce peregit opus.

480

Ales habet, quod amet: cum quo sua gaudia jungat,
Invenit in mediâ femina piscis aquâ.

Cerva parem sequitur; serpens serpente tenetur :
Hæret adulterio cum cane nexa canis.
Læta salitur ovis: tauro quoque læta juvenca est:
Sustinet immundum sima capella marem.

In furias agitantur equæ, spatioque remota
Per loca dividuos amne sequuntur equos.
Ergo age; et iratæ medicamina fortia præbe:
Illa feri requiem sola doloris habent.

Illa Machaonios superant medicamina succos:
His, ubi peccâris, restituendus eris.

Hæc ego cùm canerem, subitò manifestus Apollo
Movit inauratæ pollice fila lyræ.

In manibus laurus: sacris inducta capillis
Laurus erat: vates ille videndus agit.
Is mihi, Lascivi, dixit, præceptor Amoris,
Duc, age, discipulos ad mea templa tuos.
Est ibi diversum famâ celebrata per orbem

Litera; cognosci quæ sibi quemque jubet.
Qui sibi notus erit, solus sapienter amabit;

Atque opus ad vires exiget omne suas.
Cui faciem natura dedit, spectetur ab illâ :

Cui color est, humero sæpe patente cubet.
Qui sermone placet, taciturna silentia rumpat :
Qui canit arte, canat: qui bibit arte, bibat.
Sed neque declament medio sermone diserti :
Nec sua non sanus scripta poëta legat,
Sic monuit Phoebus: Phoebo parete monenti.
Certa Dei sacro est hujus in ore fides.
Ad propiora vocor. Quisquis sapienter amabit,
Vincet, et è nostrâ, quod petet, arte feret.
Credita nec semper sulci cum fœnore reddunt:
Nec semper dubias adjuvat aura rates.

490

500

510

Quod juvat, exiguum; plus est, quod lædit amantes. Proponant animo multa ferenda suo.

« AnteriorContinua »