Metamorphoseon libri XV

Vod igitur primum quidam cauillantur, contendentes non Metamorphofeos, fed Metamorphofeon opus infcribi debere, ne refellendum quidem uidetur, cum oms nia & uetufta & noua exemplaria, in quis bus Metamorphofeos legitur manifeftum faciant omnibus recto lanoq; iudicio pditis, Metamorpho fin unitatis numero ab Ouidio fuiffe infcriptam. at multi Metamorphofeon fcriptores Græci fuerút. quafi uero quifs quam id neget, ac non cuiq, uel leuiter Græcis litteris im buto,pafsim legere fit faltem apud Stephanum, au&tores quofdam citari in primo uel fecundo Metamorphofeon. fed Ouidius uanam iftam obferuationen neglexit, totumq; opus in quo tranfmutationes defcribuntur, non aliter Metas morphofin infcripfit, quàm Saluftius hiftoriam, Virgilins culicem, Quintilianus inftitutionem oratoriam, & Plinius naturalem hiftoriam .id uero Quintiliani quoque noftri au> &oritate facile comprobatur, qui in quarto inftitutionis ora toriæ uolumine ita fcribit: Illa uero frigida & puerilis eft in fcholis affectatio, ut ipfe tranfitus efficiat aliquam utique fententiam, & huius uelut præftigia plaufum petat, ut Oui dius lafciuire in Metamorphofi folet, quem tamen excufa, re necefsitas poteft, res diuerfifsimas in fpeciem unius cors poris colligentem. quid? quod Ouidius ipse alibi id aps probare uidetur, cum inquit, Sunt quoq; mutatæ ter quins que uolumina forma: ac fi diceret Metamorphofeos. nam Metamorphofis ad uerbum formæ mutatio interpretatur.

Tertia poft illam fuccefsit Enea proles. tametfi fuccefs fit quoque legi pofsit, ut fequens diphthongus foluatur, fuccefferat tamen ut in uetufto fcriptum eft exemplari, mag. gis mihi probatur: id quod ab iftis in alienos libros inge niofis nondum eft animaduerfum.

Ingentes animos, dignas Ioue concipitiras. quidam hunc uerfum ita inuertunt, ut legant non animos, fed anis mo hac copula & appofita, cum & uetufta exemplaria ani mos habeant, non folumi noua, & nifi animos legamus, a Pleonafmo defendi non pofsit hic fenfus: qui ut in foluta oratione eft fugiendus, fic in uerfum nifi neceffario non eft admittendus. Quare animos tuemur effe legendum.

Inueniunt & in his quædam modo cœpta per ipfum na fcendi fpatium. ifti quidë admonent,nata in quibufdam exé plaribus légi : fed utrum nata an coepta legendum fit, mis rum agunt filentium, perinde atque fi id iudicatu difficilli mum foret, nos uero & ex fenfu & uetufto exemplari cœ pta innata mutauimus,ac ita Ouidiú scripfiffe contendimus. Confiraq; arboribus Lycæa reliquerat arua. tum ex Pau fania, tum ex uetufto exemplari nos quoque Lyncea & cor reximus,&expofuimus.

Talia dicenti ftellatus fummouet Argus, dicentem quis dam inuertunt,& faniorem lectionem effe aiunt, hos uero ita dicenti adhæremus, ut dicentem penitus a candido poe tæ fenfu abhorrere fentiamus, cum præfertim uetuftú exem plar noftræ fententiæ altipuletur, quamuis non dicenti fed quærentiin eo legatur.

Talia uerba refert. tibi nubere nimpha uolentis. Votis cæde dei, reftabat plura referre, fic quidem ferè in uulga tis legitur exemplaribus, ac ego quoque fic ante & legi & expofui, neque cenfores ifti ex fuis codicibus uetuftis men dum fœdifsimum annotarunt, quo duo illi uerfus ita inqui nantur, ut ab ineptiis poeta eminentifsimus defendi non pofsit. nos uero ex puncis duobus hemiftichiis nuper eas ita fuftulimus, ut hunc locum priftino candori reftituiffe uideamur, fed non fine uetufti exemplaris aftipulatione, in quo ita fcriptum eft, Talia uerba refert, reftabat uerba

referre.

Nec pofitas uariare comas. Decipiuntur, qui pofitu, non pofitas putant elfe legendum, cum & in uetuftis exem plaribus pofitas fcriptum effe uideamus, nec pofitu uariens tur comæ, fed aut infertis floribus, aut reticulo, aut uitta uerficolore.

Vna moras quærit dubitanti adempta eft. quidam cune tanti, quod ne Latinum quidem eft uerbum. neque enim cunctor, fed contor recte fcribitur, in uetuftis codicibus fuis melius legi autem. ego uero dubitanti ab Ouidio fcriptum effe contenderim, & ita in uetufto legitur exemplari.

Mens antiqua manet, facta quoque manfit in urfa. tag men loco illius uerbi manet,& nos repofuimus, uteft in an tiquo codice fcriptum.

Eft uero cur quis Iunonem lædere nolit . qui cenfent cas ftigatius legi in uetuftis codicibus, eft aliquid cur quis, fale luntur in re apertifsima, non animaduertentes, illam indi gnatæ Iunonis ironiam perire, fi aliquid legatur. quare antiqui illi codices, qui ab iftis citantur & deprauati funt, & indigni, quibus quicquam fidei adhibeatur. in meo quidem,Eft uero cur quis,rectifsime legitur,nec aliter quàm poeta fcribit.

Seruandam dederat, fed inconfeffa quid effet, tametfi hic uerfus monofyllaba illius particulæ, fed ratione poteft a trochæo defendi, ego tamen ex uetufto exemplari ita cors rexi, fed inconfella quid effet. quidam uero audaciores ex

cerebro inuertunt.

Sed non confeffa quid effet. qua compofitione nihil afperius fingi poteft.

Timidas uocat una forores.

Aglauros, nodosq; manu diducit & intus. uarie quidë ab auctoribus Græcis huius puellæ nomen fcribitur. nam Paufanias in Atticæ defcriptione, nifi mendum ineft, Aglau tonut Latini illam uocat. alii uero Græci, quos quidem ego uiderim, Agraulon. itaque correxi, quamuis Hellanio cum,qui in eruditionis oftentationem a quibufdam citatur, cum nufquam extet,nondum legerim.

TERTII LIBRI.

Fortunamq; dies habuit fatis. quamuis fortunam in om nibus legatur exemplaribus,& re&te quidem legatur, infcio lis tamen quibufdamı probabilior uidetur lectio: fortu næq; dies habuit fatis .

Excipiunt laticem Nipheq; Hyaleq; Rhanisq;. quidam non inuenientes quid carpant, quæ recta funt, impudentiffi me deprauant. cum enim mihi Niphe & fcriptum fit, & expofitum, ifti non Niphele fed Nephele aiunt effe legens dum cum Niphe in exemplaribus noftris emendate legatur. Ille etiam matri cum bracchia tendere uellet, hunc uers fum nos quoque ex uetufto exemplari afcripfimus.

QVARTI LIBRI

Stagna Palæftini credunt mutalle figura. Vt in emendas to codice legitur, coluiffe correximus.

Te quoque nunc adama, quondam fidifsime paruo Cel me Ioui. Čelme in uetufto exemplari caftigate legitur: ne Celmi,ut quidam putant, eft legendum. que

Largoq; fatos Curetas ab imbri. cum in omnibus exem plaribus ita legatur, nefcio qua ratione quidam moti, no uam inuexerint le&ionem. Tactaq; fatos Cureta ab Ida. nam & fi Stefimbrɔtus extaret, qui nimiam ambitiofe cita tur: non continuo tamen poetæ uerfus fuerat mutandus, cũ perquam uariæ prifcorum poetarum de iftiufmodi fabulis fuerint opiniones.

[merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][ocr errors][merged small][merged small]

SEPTIMI LIBRI.

Ophias effugit natorú uulnera Iambe. Cabe legendum effe argumento funt uetufta exemplaria,quamuis ab eo,qui Metamorphofin in græcam uertit linguam, Lambe legatur Ife fub Afopidos quondam amplexus Aginæ.caftiga te legitur hic uerfus in antiquo exemplari hoc modo, life fub amplexus Acgina Aefopidos olim.

Copula detrahitur canibus, quos illa frequentes

Effugit, & coetum non fegnior alite ludit, Alter horum uerfuum a quibufdam corripitur, ne pauca notaffe uidean tur. neque enim effudit, ut fingitur, fed effugit legitur. Prior autem deprauatus nihil corrigitur. nam fequentes, ut eft in uetufto exemplari,non frequentes fenfus expofcit.

OCTAVI LIBRI.

A&toride; parens. nifi in uctufto exemplari hoc modo effet fcriptum, facile corum fequerer opinionem, qui aiunt parens legendum elle, ut Manetius & Irus fratres intellis, gantur Autoris filii.

Emicat ex oculis, Spirat quoq; pecore flammas, emen date in uctufto codice. non lux micat, ut quidam aiunt effe fcriptum, fed micat legitur & flamma, ut tam ex ocu lis quam ex ore flammam emififfe aperte uideatur.

Nam de matre manus diri fibi confcia facti. Exegit poenas acto per uifcera ferro. cum hi duo uerfus non in uetuftis modo, fed nouis quoque exemplaribus re aifsime legantur, nefcio quare moti quidam,priorem foe difsime deprauantes,immutarint hoc pacto. nam ma ter manibus diri fibi confcia facti. qui uero fubiicitur uer fus nihilominus deprauatur.

Contremuit genitumq; dedit decidua quercus. quibuf dam magis placet,ut Dodonia quàm decidua legatur, pro pter ucrbi, ut aiunt, infolentiam: quafi uero inca dua fylua eleganter dicitur, fic decidua recte non componatur. nes que tamen inficior in uetufto codice, non desidua, sed de

uulnere fcriptum effe, quæ lectio mihi maxime probanda uidetur. Et pariter frondes pariter pallefcere glandes.

Copere & longi pallorem ducere rami. auidi nouitatis quidam alterum quoque horum uerfuum re&te & in nouis, & in ueteribus libris fcriptum inuertere nihil dabitant, legen tes. & longi fudore madefcere rami. quo nihil putidius mihi effe uidetur.

Editus & medio fonus eft de robore talis . cum uetuftis quoque exemplaribus, non folum in nouis,ita defcribatur hic uerfus, ut nullo uitio inquinetur, uereor ne ifti de fuis ce rebris potius, quàm ueteribus libris depromant non corres tiones, fed corruptiones. ita nanque aiunt effe legendum eum: fonus auditur medio de robore talis.

Non tamen iccirco ferrum Dryopeius illa. Triopeius a Triopa Erifichthonis patre legitur a quibufda; etfi in uetu ftis quoq exemplaribus Dryopeius recte fcriptum fit, quo quidem nomine & barbarus fignificatur Erifichthon & are ligione alienus : denique hoc loco Dryopeius fic uocatur ut paulopoft Theffalus appellatur.

NONI LIBRI.

Dat manus raptæ uelut iritamen amoris. adeo cupidi funt quidam mutationum, ut quamuis in hoc uersu nihil mu tent,præterquàm quod irritamen per duplex r imperite fcris bunt, fed tamen aliquid immutaffe putent, dicentes fic mes lius legi, Dat munus raptæ uelut irritamen amoris, ut amas torium defignet.

Excedam te&tis fan fic nihil amplius obftam uerfus hic fenfa adeo candida perfpicuac comple&titur, ut nihil immu tatione indigere uideatur. quidam tamen,ipfum in deterius mutant,legentes. ac fi nihil amplius optem.

Fœminæusq; dolor uulgata pellice teftor: ex uetufto exéplari & nos pro uulgata repofuimus iugulata & tefter.

DECIMI LIBRI.

Laberis Oebalide. qui affe&tant, ut mula uidiffe uideans tur; in fœdifsimos interim errores labi,uel hinc conftat, quod quidam ut oftentent le Lucianum legiffe, aiunt & hic quod ex Luciani fententia Oebades Hyacinthi fuerit pater. Qebadide, & apud Martialem Oebadius effe legendum, quafi uero fecutus fit Nalo Martialem, cuius auia nondum erat nata. fed tanti eft iactare uulgo fe in alienis operibus multa notalle.

Atque utinam pro te uitam tecumq; liceret. Reddere quod quoniam fatali lege tenemur. quod ante nu tare non fum aufus, letto exemplari uetufto non tenemur,' fed uetamur monui effe legendum.

tiquo codice fcriptum eft: Nuda genu, itaque correximus. Vfque genu ueftem ritu fuccincia Diana. Rate in ang

VNDECIMI LIBRI.

Dum ubi funt digiti,dum pes ubi petit & ungues, quæ rit etiam fi uetuftus codex non atipuletur,legendu effe cons ftat,ne tribrachus in heroico uerfo quintam occupet fedem, Apetit legatur.

...DVODECIMI LIBRI.

-Nefcius affumptis Priamus pater Aefacon alis Viuere. ne dubitandum quidem fuerat, utrum Aefacon an Aefalon fcripferit Ouidius ; cum & Græci & Latini Aefacon legant. quidam tamen hoc quoque in dubiuni reuocant.

Quæ mihi tunc primnm, tunc eft confpectauolucris. La buntur & foedifsime quidem qui hunc uerfum aliter, atq eft in uetuftis quoque exemplaribus fcriptum legunt: Qua mihi tunc primum, tunc eft confpe&ta fupremum quali ue ro illam auem femel tantum Neftor uiderit, & quod isti aiunt, Cænea, în auem non ante uisam, mutatum fuille, priore uerfus parte lucidifsime non colligatur. quod fi ista admitteretur deprauatio, fibiipft Ouidius repugnaret, id quod quæ fubiiciuntur a poeta, ita declarant, Cæneuru in aquilam conuerfum, quamuis id me alibi legilfe non mes minerin. fed cui Ouidii auctoritas fatis non eft, éumua? lere finamus.

Tertiides

« Anterior Continua »

Llibres